چگونه می توانیم استراتژی رشد کسب و کار را بنویسیم؟
به کمک استراتژی رشد کسب و کار خود میتوانید به درآمد بیشتر و اهداف بزرگتری برسید. شما فرض کنید یک کسب و کار دارید و مشتریان خود را پیدا کردهاید؛ فروش خوبی دارید و به اهداف از پیش تعیین شده رسیدهاید. قدم بعدی شما برای رسیدن به اهداف بزرگتر و موفقیت بیشتر چه باید باشد؟ پاسخ ساده است؛ رشد کسب و کار.
وقتی که محصولات و خدمات اولیه کسب و کار منجر به سودآوری برای شما شود، مرحله منطقی بعدی، رشد کسب و کار است. با رشد کسب و کار، علاوه بر اینکه به موفقیتهای بیشتری میرسید، پیچیدگیهای زیادی نیز در کسب و کار به وجود میآید که باید آنها را مدیریت کنید. چالشهای حقوقی، استخدام افراد نادرست، پیوت کردن (تغییر جهت استراتژی) اشتباه و ناموفق از جمله مهمترین دلایل شکست ناگهانی استارتاپهای موفق است.
بیشتر این موارد قابل اجتناب هستند؛ اما زمانی که با سرعت زیادی در حال توسعه و افزایش مقیاس کسب و کار خود هستید یا بر اساس نیازهای روز خود تصمیمگیری میکنید و توجهی به اهداف بلندمدت ندارید، اجتناب از این موارد سختتر میشود.
قبل از اینکه برای توسعه کسب و کار خود تلاش کنید، باید یک استراتژی رشد را به صورت دقیق برنامهریزی و مستندسازی کنید.
قبل از اینکه برای توسعه کسب و کار خود تلاش کنید، باید یک استراتژی رشد را به صورت دقیق برنامهریزی و مستندسازی کنید. با داشتن یک استراتژی حسابشده، میتوانید مطمئن شوید که رشد کسب و کار شما بر اساس تصمیمات آگاهانه است و فقط یک واکنش سریع برای افزایش مداوم سودآوری شما نیست.
سرفصلهای عنوانشده در این مطلب عبارتاند از:
- ریسکها و مزایای رشد کسب و کار
- استراتژی رشد کسب و کار چیست؟
- چگونه یک استراتژی رشد کسب و کار بنویسیم؟
- استراتژیهای رایج رشد کسب و کار
ریسکها و مزایای رشد کسب و کار
دلایل بسیار خوبی برای رشد کسب و کار وجود دارد. برای مثال با توسعه کسب و کار، افزایش درآمد و افزایش شهرت برند اتفاق میافتد. برندهای شناختهشده منابع کمتری را برای جذب و نگهداری مشتری صرف میکنند و به جای صرف هزینه برای بازاریابی، میتوانند سرمایه خود را برای نوآوری محصول و توسعه خدمات صرف کنند.
برندهای مشهور همچنین راحتتر میتوانند استعدادهای برتر، سرمایهگذاران و مشتریان بزرگ را جذب کنند. این موارد برای رشد لازم هستند؛ اما شما با هر کارمند، سهامدار و مشتری جدید، ریسک بیشتری را برعهده میگیرید. اگر پیوت کردن محصولات و خدمات با استفاده از تحقیقات بازار زیادی انجام نشوند، رشد کسب و کار میتواند به کاهش درآمد منجر شود. در واقع ۴۲ درصد از استارتاپهای شکستخورده گفتهاند که دلیل اصلی شکست آنها، کمبود نیاز بازار بوده است.
با مستندسازی استراتژی رشد خود میتوانید ریسکهای احتمالی را شناسایی و از وقوع آنها جلوگیری کنید. برنامه رشد کسب و کار این امکان را به شما میدهد که پیشبینی کنید چه زمانی باید افراد جدیدی را به تیم خود اضافه کنید، زمانی را برای تحقیقات بازار مشخص کنید و مطمئن شوید که تصمیمات شما بر اساس دادهها هستند؛ نه فرضیات. با داشتن یک استراتژی کسب و کار تدوینشده، موقعیت بهتری برای جلوگیری از ریسکهای رشد کسب و کار و افزایش مزایای آن خواهید داشت.
استراتژی رشد کسب و کار چیست؟
استراتژی رشد کسب و کار سندی است که اهداف کسب و کار را با جزئیات شرح میدهد و استراتژیهای خود را برای رسیدن به این اهداف تعریف کنید. در واقع یک نقشه راه است که مشخص میکند شما در تلاش برای رسیدن به چه اهدافی هستید و چگونه و چه زمانی میخواهید به آنها برسید. بهتر است در این برنامه، اهداف کوتاهمدت و بلندمدت خود را تا ۵ سال آینده مشخص کنید.
موثرترین استراتژیهای رشد و توسعه کسب و کار، آنهایی هستند که مستند شدهاند و میتوانند داخل سازمان به اشتراک گذاشته شوند. مستندسازی استراتژیها باعث ایجاد انسجام میشود و این امکان را فراهم میکند تا تصمیمات و اقدامات در سراسر سازمان در راستای رسیدن به اهداف باشند.
به همان اندازه که برنامه ریزی اولیه مهم است، برنامهریزی مستمر نیز مهم است. با بررسی مجدد استراتژی توسعه کسب و کار در فواصل زمانی منظم، میتوانید بر اساس اطلاعات جدید، تغییرات بازار و دادههای تاریخی، تنظیمات جدیدی را به برنامه اعمال کنید. اگر یک اقدام در مرحله آزمایش شکست بخورد، تمام اهداف و استراتژیهای مرتبط با آن باید در اسناد استراتژی تغییر کند تا از ایجاد شکست مشابه در آینده جلوگیری شود.
چگونه یک استراتژی رشد کسب و کار بنویسیم؟
نمونههای زیادی از استراتژیهای رشد کسب و کار وجود دارند که میتوانید با یادگیری از آنها، برنامه کسب و کار خود را بنویسید. در این بخش مراحل نوشتن یک برنامه رشد کسب و کار را بررسی میکنیم.
۱- اهداف بلندمدت و کوتاهمدت خود را تعریف کنید
اولین قدم برای نوشتن سند استراتژی رشد کسب و کار، مشخص کردن اهداف تا 5 سال آینده است. این اهداف میتوانند کوچک، بزرگ، جزئی یا کلی باشند؛ برای مثال:
- افزایش ارائه محصولات
- رشد ۳۵ درصدی ترافیک سایت به صورت طبیعی
- افتتاح شعبه دوم فروشگاه
- ورود به به بازارهای جدید
- راهاندازی یک برنامه مشارکت
- افزایش ۱۵ درصدی میزان فروش
در مرحله تعریف اهداف، برگزاری یک جلسه طوفان فکری با حضور مدیران بخشهای مختلف سازمان کمک زیادی به شما میکند. در این مرحله باید تمام اهداف را در نظر بگیرید و مستند کنید. در مرحله بعد باید مشخص کنید که کدام یک از این اهداف ارزش این را دارند که برای رسیدن به آنها تلاش کنید.
۲- اهداف را اولویتبندی کنید
بعد از جلسه طوفان فکری، شما باید یک لیست بلند از اهداف بالقوه داشته باشید؛ اما همه این اهداف مناسب و قابلدسترس نیستند. علاوه بر این، ممکن است که برای رسیدن به یکی از آنها ابتدا لازم باشد که به هدف دیگری برسید. به همین دلیل شما باید اهداف خود را اولویتبندی کنید.
اهدافی را که در بالای لیست خود قرار میدهید و اولویت بیشتری به آنها میدهید، باید یک یا چند مورد از ویژگیهای زیر را داشته باشند:
- برای توسعه کسب و کار شما مهم و حیاتی باشند.
- بالاترین بازده سرمایهگذاری را ارائه دهند.
- با استفاده از منابع موجود قابل دسترس باشند.
از روش اولویتبندی نسبی نیز میتوانید استفاده کنید. این روش به این صورت است که اگر ۱۰ هدف مستند دارید، باید به اولویت هر کدام از یک تا ۱۰ نمره دهید. اولویتبندی نسبی به این معنا نیست که شما نمیتوانید بهصورت همزمان به سمت چند هدف حرکت کنید؛ اما زمانی که با کمبود منابع یا سرمایه برای اجرای چند هدف روبهرو باشید به شما کمک میکند تا تصمیمگیری درستی داشته باشید.
بعد از اینکه اهداف خود را اولویتبندی کردید، باید استراتژی رسیدن به آنها را مشخص کنید.
۳- استراتژی رسیدن به اهداف را تعریف کنید
بعد از اینکه اهداف خود را اولویتبندی کردید، باید استراتژی رسیدن به آنها را مشخص کنید. برای تدوین استراتژیها، باید به مراحلی که برای رسیدن به آنها نیاز خواهید داشت فکر کنید. این استراتژیها ممکن است به تغییرات عملیاتی، ابتکارات بازاریابی و… نیاز داشته باشند. دو مثال از اهداف و استراتژی رسیدن به آنها عبارتاند از:
هدف: راهاندازی فروشگاه دوم در مدت سه ماه
- برای تعیین مکان ایدهآل برای فروشگاه جدید تحقیق کنید.
- اطمینان حاصل کنید که درآمد موجود میتواند از هزینههای عملیاتی، هزینههای اولیه و هزینههای پرسنل یک فروشگاه جدید پشتیبانی کند.
- یک مدیر کل، چند معاون و پرسنل برای فروشگاه استخدام کنید.
- یک کمپین بازاریابی برای تبلیغ افتتاحیه فروشگاه جدید راهاندازی کنید و بازدیدها و فروشهای اولیه را هدایت کنید.
هدف: ورود به سه بازار جدید
- برای تعیین بازارهای ایدهآل برای گسترش فعالیت، تحقیقات بازار انجام دهید.
- قوانین و مقررات مربوط به مشاغل در بازارهای جدید را مرور کنید.
- مجوزهای لازم برای کار را بررسی و دریافت کنید.
- برای مدیریت عملیاتها و فروش، افرادی را استخدام کنید.
- برای افزایش آگاهی از برند در بازارهای جدید، کمپین بازاریابی راهاندازی کنید.
در حین انجام این فرآیند ممکن است متوجه شوید که برخی از اهداف، پیچیدهتر از چیزی هستند که تصور میکردید و رسیدن به آنها با منابع موجود امکانپذیر نیست. در این حالت بهتر است که دوباره اهداف خود را اولویتبندی کنید یا این موارد را به طور کلی حذف کنید. همچنین بهتر است که اقدامات با ریسک بالای شکست را حذف کنید. در تمام این مراحل، شما به سمت توسعه یک استراتژی رشد قابلدسترس حرکت میکنید.
۴- چشمانداز رقابتی یا تقاضای بازار را ارزیابی کنید
هنگامی که اهداف کسب و کار و استراتژیهای خود را تعریف کردید، زمان آن است که فرضیات خود را مشخص و تایید صلاحیت کنید. باز کردن یک فروشگاه جدید یا تولید یک محصول جدید ممکن است راه جالبی برای افزایش درآمد باشد؛ اما اگر بازار بسیار رقابتی باشد یا تقاضای کمی برای محصولات و خدمات شما وجود داشته باشد، این روش میتواند به سرعت شکست بخورد و هزینه زیادی برای شما ایجاد کند.
در مرحله اول شما باید درباره رقیبان خود تحقیق کنید. پاسخ دادن به سوالات زیر میتواند به شما در انجام این کار کمک کند:
- رقبای شما چه کسانی هستند؟
- چه محصولات یا خدماتی را ارائه میدهند؟
- مدلهای قیمتگذاری آنها چیست؟
- محصولات یا خدمات خود را چگونه به بازار عرضه میکنند؟
- بازاریابی آنها به چه صورت است؟
- مشتریان درباره آنها چه میگویند؟
بررسی پاسخ این سوالات، بهترین راه برای ایجاد تمایز بین محصولات و خدمات شما با محصولات و خدمات رقیبان است. اگر میتوانید همان محصولات رقیبان را با قیمت پایینتر ارائه دهید و سودآور باشید، این میتواند نقطه فروش شما باشد. اگر متوجه شدید که مشتریان از خدمات رقبا ناراضی هستند، میتوانید از این فرصت استفاده کنید و خدمات بسیار بهتری را ارائه دهید. برعکس، اگر متوجه شدید رقبا قیمتهای پایینتری نسبت به شما دارند، مشتریان وفادار دارند یا محصولات باکیفیتتری ارائه میدهند، باید اهداف خود را اصلاح کنید یا آنها را رها کنید.
در برخی موارد، بهویژه اگر محصول یا خدمات نوآورانهای را ارائه دهید، ممکن است در ابتدا رقیبی نداشته باشید. در این موارد، بررسی تقاضای بازار بسیار مهم و حیاتی است. شما میتوانید تحقیقات بازار انجام دهید یا یک محقق بازار استخدام کنید تا این کار را برای شما انجام دهد. با استفاده از اطلاعاتی که از تحقیقات بازار و بررسی رقبا به دست میآورید، باید استراتژی رشد کسب و کار خود را بهبود دهید و اصلاح کنید. همچنین باید اهدافی را که ریسک بالایی دارند حذف کنید.
۵- جدول زمانی تعریف کنید
هنگامی که استراتژیهای خود را تعریف کردید و فرضیات خود را از طریق تحقیقات دقیق تایید کردید، آماده هستید که یک جدول زمانی برای اجرای استراتژی رشد خود تعیین کنید. جدول زمانی میتواند بر اساس اولویت اهداف تنظیم شود.
برای مثال ممکن است مهمترین هدف شما راهاندازی فروشگاه دوم باشد؛ اما برای رسیدن به این هدف باید ابتدا فروش خود در فروشگاه موجود را تا ۱۵ درصد افزایش دهید تا بتوانید هزینههای فروشگاه دوم را بپردازید. حتی اگر افزایش فروش در فروشگاه موجود در اولویت پایینتری باشد، برای رسیدن به هدف بزرگتر (افتتاح شعبه دوم) باید در ابتدا اجرا شود.
برای اهداف کوتاهمدت شاید بخواهید جدول زمانی را یک ماهه یا سه ماهه تنظیم کنید؛ اما ممکن است برای اهداف بلندمدت فقط سال رسیدن به هدف را مشخص کنید.
۶- استراتژی رشد کسب و کار خود را رسمی کنید
اگر استراتژی رشد کسب و کار شما فقط در داخل سازمان استفاده میشود، قالب آن مهم نیست؛ اما اگر قصد دارید از استراتژی خود برای جذب سرمایه استفاده کنید، باید آن را با یک الگوی استاندارد برنامه استراتژیک تطبیق دهید. برای این کار بهتر است درباره نکات خلاصه مدیریتی و ارائه آسانسوری مطالعه کنید.
استراتژی رشد استارتاپها و کسب و کارهای کوچک باید بهگونهای باشد که بیشترین نتیجه را از کمترین ریسک و تلاش به دست آورند.
استراتژیهای رایج رشد کسب و کار
استراتژیهای مختلفی وجود دارد که برای رشد کسب و کار خود میتوانید از آنها استفاده کنید. البته هر کدام از این استراتژیها با مقداری ریسک همراه هستند که در هر روش مقدار آن متفاوت است. برای مثال افزایش تعداد مشتریان در بازار موجود، احتمالا ریسک کمتری از وارد شدن به یک بازار جدید دارد. هر دو ریسک دارند؛ اما گسترش بازار به دلیل وجود عوامل ناشناخته احتمالا ریسک بیشتری دارد. با این حال، این موضوع در ۱۰۰ درصد مواقع درست نیست.
اهداف پر ریسک برای یک کسب و کار، ممکن است برای کسب و کار دیگری ریسک کمتری داشته باشد. ریسک چیزی است که باید هر کسب و کار برای خود تعیین و اندازهگیری کند. استراتژی رشد استارتاپها و کسب و کارهای کوچک نیز باید بهگونهای باشد که بیشترین نتیجه را از کمترین ریسک و تلاش به دست آورند. در این بخش چند استراتژی رشد رایج را بررسی میکنیم که میتوانید برای رشد کسب و کار خود از آنها استفاده کنید.
۱- فروش را افزایش دهید یا مشتریان بیشتری به دست آورید
یکی از راهبردهای رایج رشد کسب و کار، افزایش فروش با دستیابی به مشتریان جدید، جذب مشتری جدید یا فروش محصولات و خدمات اضافی به مشتریان موجود است.
۲- کمپینهای بازاریابی خلاقانه ایجاد کنید
شرکت Dollar Shave Club، شرکتی است که با استفاده از استراتژیهای بازاریابی هوشمند و یک گزاره ارزش منحصربهفرد به رشد بسیار زیادی رسیده است. این شرکت فیلمهای بازاریابی بینظیری را درباره اینکه تیغهای گرانقیمت برای اصلاح صورت چگونه هستند و خرید آنها چهقدر دشوار است، به صورت داستان ساخته است. این ویدیوها ویروسی (Viral) شدند و این شرکت، از یک کسب و کار کوچک در آپارتمان بنیانگذار خود، به یک رقیب برای برندهای بزرگ مانند ژیلت (Gillette) تبدیل شد.
۳- وارد بازارهای جدید شوید
رشد بازار میتواند به شکلهای مختلفی باشد؛ میتوانید شعبه دوم فروشگاه خود را در یک مکان جدید راهاندازی کنید، میتوانید تلاشهای بازاریابی دیجیتال خود را به کانالهای جدیدی گسترش دهید یا شروع به فروش محصولات خود در فضای آنلاین کنید. فروش در وبسایت خودتان یا در فروشگاههای اینترنتی بزرگ مانند آمازون میتواند بهطور موثری دسترسی بازار شما را به مشتریان ملی و بینالمللی افزایش دهد.
تولید و توسعه محصولات جدید یکی از استراتژیهای رشد کسب و کار است.
۴- محصولات جدید را توسعه دهید
اگر یک کسب و کار موفق در زمینه فروش لباس زنانه دارید، ممکن است بخواهید محصولات خود را گسترش دهید و جواهرات و کفش نیز به آنها اضافه کنید. همچنین ممکن است بخواهید با فروش لباس مردانه یا لباس کودکان، مشتریان خود را گسترش دهید.
۵- خدمات خود را گسترش دهید
اگر در بهینهسازی موتور جستوجو (سئو) تخصص دارید، برای جذب مشتری جدید یا فروش مجدد به مشتریان، به شرکتهای مختلف خدمات ارائه دهید. همچنین میتوانید از دانش خود در مورد SEO برای توسعه ابزار یا نرمافزاری استفاده کنید که شرکتها بتوانند به وسیله آن وبسایت خود را برای جستوجو بهینه کنند و آن را به کسب و کارهای مختلف بفروشید.
۶- بازارهای خود را از طریق جذب گسترش دهید
وقتی بانکهای بزرگ یا ارائهدهندگان بیمه درمانی میخواهند بازارهای خود را گسترش دهند و به بازارهای جدید بروند، این کار را با دستیابی به کسب و کارهای بزرگ در بازار هدف انجام میدهند. شما نیز میتوانید برای رشد کسب و کار خود، همکاری با شرکتهای بزرگ در بازارهای مختلف را آغاز کنید.
۷- واسطه را از بین ببرید
اگر محصولی را میفروشید، یکی از راههای موثر برای افزایش درآمد این است که خودتان آن را تولید کنید. میتوانید تاسیسات تولیدی خودتان را راهاندازی کنید یا تاسیساتی را که قبلا با آن کار میکردید خریداری کنید. تولید محصولات خودتان میتواند با پایین آوردن هزینه در هر واحد، درآمد را افزایش دهد و منجر به حاشیه سود بالاتر شود یا قیمت خردهفروشی را کاهش دهد تا فروش افزایش یابد.
دیدگاهتان را بنویسید