چرا با عادتها در کشمکش هستیم؟
چرا با عادتها در کشمکش هستیم؟ اگر تاکنون تنظیم برنامههای روزانه را امتحان کرده و موفق نشدهاید، ناامید نشوید. تقریبا همه افراد این اتفاق را تجربه کردهاند. اگر بتوانید برنامه روزانه را از پایه و اساس بشناسید میتوانید پیروز شوید.
دلایل بسیاری برای شکست شما در این کار وجود داشته است. اگر بتوانید علت این شکستها را درک کنید، میتوانید نخستین گام را در جهت پایداری در اجرای برنامه روزانهتان بردارید.
در این مقاله درباره ۷ اصل روانشناسی و شیوه تhثیرگذاری آنها بر تواناییتان در خو گرفتن به عادتهای مثبت صحبت میکنیم.
هنگامی که با این اصول آشنا شدید، متوجه خواهید شد که چرا بهطور منظم انتخابهایی مثبت و منفی دارید.
هنگامیکه در طول روز پیوسته تصمیمگیری میکنید کمکم خسته میشوید و به دنبال راه میانبر میگردید.
در این قسمت چند راه میانبر گمراه کننده را که افراد معمولا هنگام خستگی انتخاب میکنند مرور میکنیم:
-
نوشتن یک ایمیل یا متنی تند،
بهجای وقت گذاشتن و بیشتر فکر کردن به موضوع؛
-
خوردن یک غذای آماده،
بهجای وقت گذاشتن برای درست کردن یک غذای سالم؛
-
خرید کالای غیرضروری و بهدردنخور
خستگی در تصمیمگیری میتواند یک نتیجه منفی دیگر نیز داشته باشد:
- کاری نکردن.
- هنگامیکه از کار روزانه خسته میشویم، معمولا برآشفته میشویم.
- بسیاری اوقات، این برآشفتگی باعث میشود تا کارهای بزرگی که انجامشان را در ساعات پایانی روز در نظر گرفته بودیم به تعویق بیندازیم.
طبق تعریف، بار شناختی مجموع فعالیت ذهنی است که در یک کار فکری به کار میرود.
بار شناختی بر ۳ گونه است:
-
درونی؛
که بر میزان فعالیت مورد نیاز موضوعی خاص دلالت دارد؛
-
خارجی؛
که بر شیوه ارائه اطلاعات به یادگیرنده دلالت دارد؛
-
وابسته؛
که بر فعالیتهای لازم برای سازماندهی اطلاعات دلالت دارد.
به بیان سادهتر، هر چه بیشتر مجبور شوید درباره فرآیند تکمیل یک کار فکر کنید انرژی کمتری برای انجام فعالیت بعدی خواهید داشت. ناگفته نماند که توانایی افراد مختلف در پردازش اطلاعات متفاوت است.
به عنوان مثال،
فردی را که در حال یادگرفتن رانندگی است با فردی که سالهاست رانندگی میکند را در نظر بگیرید و میزان انرژی ذهنی هر یک را مقایسه کنید.
راننده تازه کار باید برای هر حرکت، از بستن کمربند ایمنی گرفته تا تنظیم آینهها و روشن کردن ماشین، فکر کند. در مقابل، راننده باتجربه که سالهاست رانندگی میکند میتواند بهراحتی و با اطمینان کامل و بدون فکر کردن، مسیر خانه تا محل کار را رانندگی کند.
برنامهریزی روزانه به کاهش بار شناختی کمک میکند؛ زیرا بدین ترتیب، در کاری که انجام میدهید به یک متخصص تبدیل میشوید.
روی بومیستر و جان تیرنی در کتاب خود به نام «نیروی اراده»، تهی شدن خود را «توان تحلیل یافته فرد برای تعدیل افکار، احساسات و اعمالش» معنی میکنند.
نیروی اراده به ماهیچه تشبیه میشود
همانطور که ماهیچهها پس از فعالیت خسته میشوند، نیروی اراده نیز خسته میشود و مقداری از این نیرو به دلیل استفاده در طول روز تحلیل میرود. به همین دلیل، هنگامی که از این نیرو در طول روز استفاده میکنید بهسختی میتوانید نظم و انضباط را رعایت کنید.
بسیار مهم است که این اصل را هنگام تنظیم برنامه روزانه به خاطر بسپارید. اگر بکوشید کارهای بسیاری را همزمان در برنامه روزانهتان بگنجانید بیگمان شکست خواهید خورد.
پیشنهاد ما است که فقط بر یکی از ۶ زمینه تمرکز کنید و تا زمانی که برنامه جدیدتان را بهطور خودکار انجام ندادهاید نگران بقیه زمینهها نباشید. فقط آن زمان میتوانید سراغ زمینههای دیگر بروید. به این ترتیب، میتوانید شانس موفقیتتان را بیشتر کنید.
نیروی اراده عامل بسیار مهمی در تقویت عادتها و از جمله برنامه روزانه است
متاسفانه گاهی باوجود نیت و اراده قوی، در انجام کاری که برای آن برنامهریزی کرده بودیم شکست میخوریم و یا کاری انجام میدهیم که با خود عهد کرده بودیم هرگز از ما سر نزند. این اتفاق ممکن است برای هرکسی رخ دهد؛ مهم این است که چگونه به شکستها واکنش نشان دهید.
در حقیقت، شما دو انتخاب دارید؛ یا از این اشتباه درس بگیرید و دوباره به برنامه روزانهتان برگردید یا تسلیم پدیدهای شوید که در اصطلاح به آن تأثیر «چه میشود اگر» میگویند.
به عنوان مثال،
فرض کنید با خود عهد بسته بودید که دیگر شیرینی نخورید اما ناگهان وسوسه میشوید و یک کلوچه میخورید. اگر یک کلوچه بخورید، تأثیر «چه میشود اگر» میتواند کاری کند که پیش از آن که به خودتان بیایید یک بسته کلوچه را تا آخر بخورید.
پس از آن، ممکن است این تاثیر باعث شود روز بعد در مسیر خانه تا محل کار یک کیک شکلاتی نیز با قهوهتان بخورید. البته شما همه این کارها را در حالی انجام میدهید که پیوسته با خود تکرار میکنید که هفته آینده دوباره رژیم غذاییتان را شروع خواهید کرد؛ زیرا این هفته آن را بهطور کامل کنار گذاشتهاید. در حالی که از ترک این عادت دست کشیدهاید؛ زیرا احساس میکنید اراده کافی برای رعایت رژیمتان را ندارید.
آیا این گفتهها برایتان آشناست؟ همه ما این دو حالت را بهخوبی میشناسیم، زیرا همه ما بارها در این تله اسیر شدهایم.
فکر میمونی اصطلاحی است که این معانی را دارد:
بیسامان، بیقرار، دمدی مزاج، وسواسی، خیالی، بیثبات، سردرگم، دو دل، کنترل ناپذیر.
فکر میمونی میتواند شما را از پایبندی به برنامه روزانهتان باز دارد.
این شرایط معمولا زمانی پیش میآید که یک کار، باعث میشود کار دیگری را به خاطر آورید. سپس کار دوم، کار سوم را به خاطرتان میآورد و به این ترتیب، کارهای بیشتری را به یاد میآورید.
سرانجام متوجه میشوید در حال انجام کاری هستید که اصلا ارتباطی با کار اولتان ندارد.
زمانی انجام چند کار بهطور همزمان روشی مناسب برای انجام کارها بود. افرادی که به این کار عادت دارند به خود میبالند و احساس غرور میکنند. اما حالا شرایط تغییر کرده است و انجام همزمان چند کار تلاش اشتباه است که باعث میشود بهجای کارهای بیشتر، کارهای کمتری را به انجام برسانید.
البته در این میان استثنا هم وجود دارد.
به عنوان مثال،
شاید بتوانید همزمان با انجام کارهای خانه، پیادهروی یا ورزش، به یک کتاب صوتی هم گوش دهید اما در بیشتر مواقع، اگر میخواهید کاملا بر کاری که انجام میدهید متمرکز باشید، باید یک کار را انجام دهید.
به خاطر داشته باشید که برنامه روزانه فراتر از مرور یک فهرست است. در اینجا هدف، بالا بردن کیفیت زندگی خود و اطرافیانتان است. اگر میخواهید همیشه چند کار را بهطور همزمان انجام دهید نباید انتظار نتایج خوبی را داشته باشید.
در اینجا با فرآیندی ۳ مرحـــــــــــلهای آشنا میشوید
که به تمرکز بیشتر شما در انجام کارها کمک میکند؛
مرحله اول:
در یک لحظه بر یک کار تمرکز کنید.
مثال،
شاید تمرکز شما بر فرزندان، کتاب یا پروژهای که در دست دارید باشد. باید بدانید هرلحظه بر کدام یک متمرکز باشید.
مرحله دوم:
همهچیزهایی را که به موضوع اصلی ربط ندارد، کنار بگذارید. اگر بر فرزندانتان متمرکز کردهاید تلفن همراه و کامپیوترتان را خاموش کنید، مگر آنکه به آنها نیاز داشته باشید.
مرحله سوم:
برای تمرکز بر هر کاری زمان مشخصی را تعریف کنید. به این ترتیب، میتوانید شانس انجام کارها را بیشتر کنید و بین انجام کارهای مختلف تعادل برقرار کنید.
به عنوان مثال،
اگر تمرکز شما بر فرزندتان است، به اطرافیانتان بگویید که یک تا دو ساعت آینده تلفنتان را روشن خواهید کرد.
اگر کاملا بر انجام کارها تمرکز کنید میتوانید کارهای بیشتری را به انجام برسانید.
اصل هفتم: شما به زمانی برای استراحت نیاز دارید.
برنامه استراحت شما چگونه است؟
اگر پاسختان «بهندرت» و یا «زمان استراحت چیست؟» باشد، مطمئنا دچار مشکل نخواهید شد.
زمان استراحت نشانه تنبلی نیست. در حقیقت، این کار لازمه موفقیت در برنامهریزی روزانه است. درواقع، زمان استراحت ضروریتر از آن است که افراد میپندارند.
اگر زمانی برای استراحت نداشته باشید نمیتوانید بهخوبی از پس وظایف خود برآیید.
شما ماشین نیستید که بتوانید بیوقفه کارکنید. در تنظیم برنامه روزانهتان، مطمئن شوید که زمانی را برای استراحت در نظر گرفتهاید یا بهتر است بگوییم بخشی از برنامهتان را به استراحت اختصاص دهید.
دیدگاهتان را بنویسید