بهبود فردی و توسعه فردی چیست؟
بهبود و توسعه فردی، فرآیندهایی توقفناپذیر در طول زندگی هستند که قابلیتها و تواناییهای شما را بهبود میدهند و باعث میشوند که از حداکثر پتانسیل خود استفاده کنید تا در زندگی موفق شوید.
در این مقاله پس از پاسخ به سوالهایی مانند «توسعه فردی چیست؟ بهبود فردی چیست؟ یا مهارتهای فردی چیست؟» به آموزش بهبود فردی، کتابهای توسعه فردی و دیگر نکات مهم مربوط به آن میپردازیم؛ تا در پایان این مطلب بتوانید به موفقیت و بهبود فردی دلخواه خود برسید.
سرفصلهای عنوان شده در این مقاله عبارتنداز:
- مهارت فردی چیست؟
- بهبود و توسعه فردی
- آموزش بهبود فردی
- موفقیت و بهبود فردی
- عوامل توسعه فردی برای موفقیت پایدار
- توسعه سازمانی
- کتابهای توسعه فردی
مهارت فردی چیست؟
برای بحث درباره توسعه فردی، ابتدا لازم است معنای مهارت را یاد بگیریم. مهارت به معنی توانایی لازم برای انجام کارهای دشوار و سخت است. واژه مهارت فردی، از واژههای پرکاربرد امروزی است که بسیار شنیده میشود و تعریف دقیقی ندارد. میتوان گفت کارهایی را که ما قادر هستیم به راحتی و به نحو احسن انجام دهیم مهارتهای ما محسوب میشوند. مهارت فردی را میتوان یاد گرفت؛ زیرا قابل آموزش است و با کسب تجربه افزایش مییابد و ارتقاء پیدا میکند. در نتیجه مهارت به توانایی انجام یک فعالیت گفته میشود؛ در صورتی که گاهی این توانایی مرتبط با فکر و اندیشه است و همیشه جسمانی نیست.
به خاطر بسپارید که یادگیری مهارت فردی و ارتقاء آن، انرژی بالایی به شما خواهد داد؛ به طوری که احساس بهتری نسبت به خودتان خواهید داشت و انگیزه و اعتماد به نفس شما افزایش خواهد یافت. توجه داشته باشید که یادگیری مهارتهای فردی، پیش از یادگیری هر مهارتی ضروری است.
بسیاری از افراد تصور میکنند مهارتهای فردی، فقط به معنای مهارتها و تواناییهای فردی برای راهاندازی کسب و کار است؛ به همین علت به مهارتهای فردی و بین فردی توجه نمیکنند. استفاده از مهارتهای فردی و بین فردی میتواند سایر مهارتهای افراد را نیز بهبود دهد.
افراد در هر سنی میتوانند مهارتهای فردی خود را بهبود دهند. یادگیری و بهبود مهارتهای فردی به شما انرژی و انگیزه کافی برای یادگیری مهارتهای دیگر را نیز میدهد تا بتوانید از آن مهارتها در توسعه کسبوکار خود نیز استفاده کنید.
یکی از کلیدیترین مهارتهای فردی، خودآگاهی است که برای رشد همه جانبه فرد ضروری است.
بهبود و توسعه فردی
بهبود به معنی بهتر کردن مهارتهایی که داریم است و توسعه به معنی کسب مهارتی است که اکنون نداریم. حال که معنی بهبود و توسعه را آموختیم، به سراغ پاسخ سوالهای «بهبود فردی چیست؟» و «توسعه فردی چیست؟» میرویم.
بهبود فردی و توسعه فردی، به معنای پرورش دادن مهارتهایی است که فرد را توانا میسازد تا برای شکوفایی حداکثری توانمندیهای بالقوه خود، اهدافش را بهطور صحیح تعیین کند، بهمنظور تحقق آنها برنامهریزی کند و گامهای عملی بردارد.
بهبود فردی چیست؟
بهبود فردی فرآیندی توقفناپذیر در طول زندگی فرد است. بهبود فردی به مهارتهای فعلی افراد مربوط است؛ یعنی باید بتوانید مهارتهایی که دارید را بهتر کنید.
توسعه فردی چیست؟
توسعه فردی فرآیندی است که شما در آن یاد میگیرید قابلیتها و تواناییهای خود را بهبود دهید، هدف از این تواناییها را در زندگی بیابید و از آنها بهمنظور استفاده از تمام پتانسیلهایتان استفاده کنید.
در این دو فرآیند، شما روی خود سرمایهگذاری میکنید و برای بهبود فردی و توسعه فردی برنامهریزی میکنید؛ تا ببینید چطور بهترینِ خودتان باشید. هنگامی که این کار را کنید، حس شما نسبت به روابط، کار، زندگی خانوادگی و کل زندگی تغییر میکند و بهتر میشود. فراموش نکنید که این به معنی عدم وجود مشکل و مانع در زندگی شما نیست.
سربالاییها و سرپایینیها در زندگی همیشه وجود دارند؛ اما با بهبود و توسعه فردی، بهتر از قبل با آنها مواجه میشوید و آمادهتر میشوید. توسعه فردی یا توسعه حرفهای، نیازهای آموزشی افراد را شناسایی میکند، برای رفع آنها برنامهریزی میکند و به شما کمک میکند تا به دانش، عملکرد و موفقیتهای خود فکر کنید و برای ارتقاء فردی خود برنامهریزی نمایید.
زمانی که شما در یک مرحله از زندگی پیشرفت میکنید و به مرحله دیگری میروید، یعنی در کار خود رشد داشتهاید. زمانی که شما مهارت جدیدی را کسب میکنید، سعی میکنید از آن برای پیشرفت خود استفاده کنید.
شخصی که در مسیر انجام کاری شکست میخورد و به عقب برمیگردد یا در جایی که بود، باقی میماند، یعنی توانایی کسب مهارت و بهبود وضعیت فعلی خود را ندارد؛ زیرا شکست هیچ جایی در مسیر بهبود و توسعه فردی ندارد. افرادی که همیشه به بهبود و توسعه فردی فکر میکنند، معمولا افرادی مثبتاندیش هستند که با استفاده از راههای درست به موقیتهای زیادی در زندگی خود میرسند.
همچنین بخوانید : تفکر انتقادی، مهارتی برای رشد فردی و موفقیت
جنبههای متفاوت بهبود فردی و توسعه فردی
بهبود و توسعه را به دو جنبه اصلی تقسیم میکنند:
- بهبود و توسعه جسمی
- بهبود و توسعه ذهنی
البته جنبههای روحی و روانی نیز باید در نظر گرفته شوند؛ اما این جنبهها بهطور کاملا تخصصی، بهوسیله روانشناسان و علما مورد بررسی قرار میگیرند.
بهبود و توسعه جسمی
بهبود و توسعه جسمی، درباره آمادگی جسمی و سلامتی است. در این حوزه مواردی مانند سبک زندگی، تغذیه، پیشگیری و درمان بیماریها، خواب و استراحت بررسی میشوند.
با توجه به اینکه اغلب افراد پیشگیری نمیکنند و به توصیههای اولیه و بنیادین نیز عمل نمیکنند؛ درنتیجه راهنمایی کردن مخاطب در سطح اول، به اطلاعات عمیق در این دو حوزه نیاز ندارد و مربی باید تمرکز خود را بر اثربخشی تعالیم قرار دهد.
بهبود و توسعه ذهنی
این حوزه بسیار گستردهتر است و شامل مباحث زیر میشود:
- مدیریت زمان، تمرکز و انرژی (گام نخست و اساسیترین گام در توسعه فردی)
- مدیریت استرس، اضطراب، افسردگی و خشم
- عزت نفس و اعتمادبهنفس
- مهارتهای یادگیری، حل مسئله، مطالعه و حافظه
- کنترل ذهن، تفکر مثبت و خوشبینی
- مهارتهای ارتباطی و انگیزشی
- مهارتهای سخنرانی و …
آموزش بهبود فردی
سوال این است که از کجا باید شروع کرد؟ برای شروع تغییر، با ما در بخش آموزش بهبود فردی همراه باشید.
نگاه اولیه
در قدم اول، یک نگاه صادقانه به زندگی و شرایط خود داشته باشید و توجه کنید که چه چیزهایی باید تغییر کنند؛ سپس نقشهای بکشید که چگونه تغییرات را انجام دهید. بهتر است بدانید که انجام هر کار باارزشی، به زمان و تلاش زیادی نیاز دارد؛ بنابراین اگر قصد تغییر در زندگی را دارید، باید بیوقفه تلاش کنید که قطعا خیلی هم راحت نیست.
تهیه چک لیست
یک برنامه یا چک لیست تهیه کنید. میتوانید کارهای خود را در دفترچه یادداشت کنید یا حتی یک جدول منظم درست کنید؛ در هر صورت هدف این است که پیشرفت خودتان را ارزیابی کنید. برای مثال در حوزه سلامتی، اینگونه عمل کنید:
-
سلامتی:
به برنامه روزانه خود، یک ورزش جدید اضافه کنید. حجم غذای خود را کاهش دهید و از میوه و سبزیجات بیشتر استفاده کنید. هر روز به طور متوسط ۸ لیوان آب بنوشید و حداقل نیم ساعت زودتر به رختخواب بروید.
در برنامهریزی غذایی خود از چربیها کمتر استفاده کنید؛ برخی چربیها مانند روغن نباتی جامد و چربیهای حیوانی، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهند. سعی کنید به جای غذاهای سرخشده از غذاهای آبپز، تنوری و کبابی استفاده کنید و به جای روغن نباتی جامد، از روغنهایی مانند روغن مایع، روغن ماهی و روغن زیتون استفاده کنید.
انجام فعالیتهای فیزیکی به صورت روزانه یا سه روز در هفته، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش میدهد و باعث بهبود عملکرد حافظه میشود. حداقل مدت زمان ورزش در هر نوبت حدود نیم ساعت است.
-
توسعه فکری
ماهی یک کتاب جدید بخوانید، ماهی یک بار به سینما، کنسرت و نمایشگاههای هنری بروید و به موسیقیهای جدید گوش دهید.
-
توسعه احساسی یا روحی
رشد عاطفی و احساسی باعث میشود به موقعیتها و اتفاقات پیرامون خود واکنش بهتری نشان دهید. مدیتیشن یا یک روش جدید برای تمدد اعصاب یاد بگیرید، نفس عمیق بکشید، برای خانواده و دوستان خود وقت بگذارید و بهدنبال روشهای تفکر مثبت فکری باشید.
-
توسعه معنوی
هدف از توسعه معنوی ایجاد رابطه بهتر با محیط اطراف است. اگر در این حوزه پیشرفت داشته باشید، علاوه بر اینکه به خودشناسی میرسید، میتوانید علاقهها و اهداف خود در زندگی را به راحتی پیدا کنید.
-
توسعه اجتماعی
همه انسانها به صورت ذاتی به اجتماع گرایش دارند. تعامل اجتماعی به شما کمک میکند تا با افراد بیشتری ارتباط برقرار کنید و تجربههای بیشتری به دست آورید.
برنامهریزی برای توسعه فردی
برنامهریزی اهمیت زیادی در توسعه فردی دارد. اگر برنامه ریزی دقیق برای رسیدن به اهداف خود نداشته باشید فعالیتهای شما بیفایده خواهد بود. مراحل برنامهریزی به صورت زیر است:
۱- تهیه لیستی از اهداف: اهداف میتوانند در حوزه زندگی شخصی یا شغلی شما باشند. برای مثال کاهش وزن ۲ کیلوگرم در یک ماه میتواند یکی از اهداف زندگی شخصی باشد.
۲- اولویتبندی اهداف: اهداف خود را با دقت بررسی کنید و با توجه به میزان اهمیت و با توجه به علایق خود، آنها را اولویتبندی کنید. پس از آنها از تمام قدرت تمرکز خود برای رسیدن به آن اهداف استفاده کنید.
۳- تنظیم مهلت زمانی: در این مرحله باید بتوانید زمان مشخصی را برای رسیدن به اهداف خود مشخص کنید. برای مثال به جای اینکه بگویید من ۲ کیلو وزن کم میکنم بگویید من تا پایان ماه ۲ کیلوگرم وزن کم میکنم.
۴- نحوه رسیدن به هدف: در این مرحله میتوانید راه رسیدن به هدف را برای خود مشخص کنید. برای مثال زمانی که تصمیم میگیرید برای کاهش وزن خود ورزش کنید، راه رسیدن به هدف را برای خود مشخص کردهاید.
۵- اندازهگیری میزان پیشرفت: پس از انتخاب مسیر صحیح رسیدن به هدف، باید در بازههای زمانی مشخص میزان پیشرفت خود در راستای رسیدن به اهداف را بررسی کنید. با این کار اگر پیشرفت کرده باشید، انگیزه بیشتری برای تلاش کردن پیدا میکنید و اگر پیشرفتی نداشته باشید یعنی در انتخاب مسیر خود برای رسیدن به هدف اشتباه کردهاید.
موفقیت و بهبود فردی
بهبود فردی باعث ایجاد تصمیمات بهتر، انتخابهای درستتر و تغییرات مثبتتر در زندگی میشود و درنتیجه موفقیت و بهبود فردی را به دنبال دارد. با برنامههای بهبود و توسعه فردی، میتوانید زمان بیشتری را به پرورش نقاط قوت و ضعف خود اختصاص دهید.
اگر فکر میکنید در کاری خوب هستید، به تلاش کردن ادامه دهید؛ شما میتوانید در همان کار پیشرفت کنید و خیلی خوب یا عالی شوید.
۲ نتیجه مهم بهبود و توسعه فردی
افزایش اعتمادبهنفس
یادگیری مهارتهای جدید، یک گام مهم و بزرگ برای افزایش اعتمادبهنفس و کسب موفقیتهای بیشتر در زندگی است. با افزایش اعتمادبهنفس، میتوانید وارد حیطه کاری بزرگتر شوید و موفقیتهای بیشتری کسب کنید. همچنین افرادی که اعتماد به نفس بالاتری دارند در مواجه با شکستها، عملکردشان را تغییر میدهند و هیچوقت ناامید نمیشوند.
جایگاه اجتماعی:
کسب مهارتهای جدید و رسیدن به موفقیت، باعث بهبود جایگاه اجتماعی شما میشود.
عوامل توسعه فردی برای موفقیت پایدار
-
ایمان:
موتور نیروبخش هر انسانی، ایمان او است؛ ایمان مذهبی و دینی یا ایمان به کار و موفقیت. تا زمانی که انسان به کاری ایمان نداشته باشد، موفقیت در آن کار دور از ذهن است.
اگر یک ایده متوسط داشته باشید و به آن ایمان داشته باشید، بسیار موفقتر از زمانی خواهید بود که ایده بسیار عالی دارید اما به آن ایمان ندارید.
-
خانواده:
ارتباطات صحیح و موثر با خانواده و مسئولیتپذیری نسبت به خانواده، از دیگر عوامل مهم توسعه و رشد فردی است.
-
دوستی:
دوستیهای پایدار و مناسب، احترام متقابل، داشتن دوستان زیاد و ارتباطهای خوب با آنها، از عوامل دیگری است که به موفقیت افراد کمک میکند.
به خاطر بسپارید که تعداد دوستان و کمیت آنها مهم نیست؛ بلکه کیفیت دوستی مهم است.
-
تفریح:
تاثیر شگفتانگیز تفریح بهجا و به موقع در ایجاد آرامش و آسایش در زندگی فردی و اجتماعی، امری است که توسط تمام روانشناسان تایید شده است.
-
تمرکز:
از عوامل دیگر بهبود و توسعه فردی، تمرکز است؛ زیرا از شاخهای به شاخه دیگر پریدن، عدم تمرکز و تنوع نادرست، موجب میشود فرد از کسب موفقیت جا بماند. همه افراد مشهور مانند مخترع ها، هنرمندان، ورزشکاران، سرمایه داران و… در یک بازه زمانی حداقل روی یک حرفه تمرکز کردهاند.
-
انتقادپذیری:
انسان موفق، کسی است که فرهنگ انتقادپذیری از دیگران را داشته باشد، نسبت به انتقادها و نظرات دیگران حساس باشد و رفتار خود را اصلاح کند؛ همچنین دیگران را آزار ندهد.
-
پذیرش شکست:
پذیرش شکست و تجربه گرفتن از اشتباهات، زیباترین و بهترین مسیر زندگی است که شاید بارها در زندگی انسان اتفاق بیفتد؛ اما اگر افراد بتوانند از شکستها سکوهایی برای موفقیت بسازند، بدون شک همین شکستها نیز میتوانند به عنوان عوامل موفقیت و بهبود فردی آنها تلقی شوند.
-
توجه به آینده:
یک انسان موفق همیشه به آینده نگاه میکند، برای آینده سناریو مینویسد، برنامهریزی میکند و به جای این که مقهور آینده شود، تلاش میکند تا آینده را بسازد یا بر موج آینده سوار شود و این یک راز مهم برای موفقیت است.
توسعه سازمانی
تا به اینجا درباره توسعه فردی اطلاعاتی دادیم؛ اما توجه داشته باشید که توسعه فردی و سازمانی در کنار یکدیگر، موفقیت را ایجاد میکنند.
توسعه سازمانی، سازمان را مانند بدن انسان میداند که در یک چرخه طبیعی رشد میکند و سپس به زوال و پوسیدگی میرسد؛ به همین دلیل از مدیران و رهبران میخواهد که به موفقیت خود مغرور نشوند و همیشه در جستوجوی راههای جدید برای بهبود تمام عملکردها در سطوح توسعه فردی و سازمانی باشند. توسعه سازمانی هم درآمد را افزایش میدهد و هم باعث بهبود بهرهوری و سلامت تیم خواهد شد.
فرآیند توسعه سازمانی
- تعریف مسئله
- تشخیص علت
- طراحی و عمل
- ارزیابی و اجرا
کتابهای توسعه فردی
به شما پیشنهاد میکنیم برای بهبود و توسعه فردی، از سایتها و کتابهای این حوزه کمک بگیرید. در زیر اسامی چند کتاب آورده شده است:
- پادگان بهبودی
سید محمدرضا علوی طباطبایی
- کتاب راهبردهای رشد و توسعه فردی
حمیدرضا خانپور هرسمی،اکبر فرجی ارمکی، محمدرضا عطوفی سلمانی
- کتاب نسخه بهتر خودت: هفت نکته کلیدی برای بهبود زندگی روزانه
جول اوستین، افسانه اکبرزاده مقدم
- کتاب توسعه مهارتهای فردی و حرفهای
مانموهان جوشی، جواد عارفی
- مدیریت بر خود و برنامه ریزی توسعه فردی: ایده هایی برای تغییر انتخاب مسیر موفقیت و توسعه شخصی
بهزاد ابوالعلایی
- راهنمای توسعه مهارتهای فردی
جیم وان
- کتاب توسعه شایستگی مدیران برنامه ریزی توسعه فردی
دکتر بهروز قلیچ لی
در این مقاله اطلاعات مختصر و مفیدی درباره مهارتهای فردی، بهبود فردی و دیگر نکات مربوط به این حوزه بیان کردیم و همچنین به شما توصیه کردیم که از کتابها، محصولات و سایتهای توسعه فردی بهرهمند شوید تا بتوانید به موفقیت بالایی در زندگی خود برسید.
همچنین بخوانید : توسعه فردی چیست؟ چگونه برنامه توسعه فردی (IDP) داشته باشیم؟
1 Comments
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
کاش تو فضاهای اموزشی بیشتر به این نکات مهم توجه میشد! کاش بهبود فردی و سرمایهگذاری رو خودمون و شخصیتمون هم به اندازه ریاضی و دینی براشون مهم بود. به قول دانشگاه کسبوکار بهترین سرمایهگذاری،سرمایهگذاری رو خودمونه. خداروشکر که این مطالب مفید از طرف شما نشر داده میشه🥺👍🏻