بهترین دارو تقویت حافظه کوتاهمدت را بهتر بشناسید
حافظه کوتاهمدت شما جایی است که شما بهطور موقت معمولاً ۱۵ تا ۳۰ ثانیه، کمی اطلاعات در آن ذخیره میکنید. شما از حافظه کوتاهمدت خود برای انجام کارهایی نظیر ذخیره کردن موقت یک شماره تلفن استفاده میکنید تا زمانی که بتوانید آن را بنویسید یا برای یادآوری ماجرا بخواهید آن را در مکالمهای بکار ببرید.
این نوع اطلاعات سریع ناپدید میشوند مگر اینکه نکتهای برای آن داشته باشید. حافظه کوتاهمدت شما همانند یک فیلتر عمل میکند و تصمیم میگیرد که چه چیزی ارزش حفظ کردن دارد و چه چیزی باید از بین برود. واضح است که نیازی ندارید جزئیات هر چیزی را که تابهحال برای شما اتفاق افتاده است به خاطر بسپارید. این توانایی برای از بین بردن اطلاعات بیفایده، مغز شما را از غرق شدن در اندیشه نجات میدهد.
وقتی نام فردی را فراموش میکنید یا نمیتوانید به خاطر بیاورید که نهار چه غذایی خوردهاید بسیار ناامیدکننده است. تابهحال شده وارد اتاقی از خانه شوید اما به یاد نیاورید که چهکاری در این اتاق داشتهاید؟ یا وارد فروشگاهی میشوید و خرید میکنید بدون اینکه به خاطر بیاورید که برای خرید چه چیزی وارد فروشگاه شدهاید.
این موارد علائم ضعف حافظه کوتاهمدت را بیان میکنند. درواقع حواسپرتی، عدم تمرکز و ضعیف بودن عضله حافظه میتوانند علل ضعف حافظه کوتاهمدت باشند. مطمئناً وقتیکه پای سن به میان میآید این مسئله حادتر میشود اما افرادی که با این مشکل مواجه هستند در هر سنی با فراموشی مبارزه میکنند.
گاهیاوقات آسیب به مغز باعث میشود که فرد به صورت کامل حافظه کوتاهمدت خود را از دست بدهد. این افراد معمولا میگویند که در بازه زمانی خاصی گیر افتادهاند و نمیتوانند خاطرات جدیدی بسازند.
به حافظه کوتاهمدت، حافظه اصلی یا فعال نیز گفته میشود که اطلاعات آن در مدت ۳۰ ثانیه الی چند روز تولید میشود. توانایی مغز برای ذخیره کردن اطلاعات در حافظه کوتاهمدت محدودتر است؛ زیرا اطلاعات موجود در حافظه کوتاهمدت در مدت زمان کمتری باید به خاطر آورده شود. حافظه کوتاهمدت در لوب پیشانی قشر مغز قرار دارد؛ اما حافظه بلندمدت در هیپوکامپ قرار دارد تا اطلاعات برای ذخیره همیشگی به این قسمتها که به زبان و ادراک مربوط هستند منتقل شوند.
برای اینکه بتوانید حافظه کوتاهمدت خود را فعال نگه دارید، باید همیشه در حال یادگیری باشید. اگر اطلاعات تکرار نشوند، مغز نیز نمیتواند آنها را به خوبی پردازش کند و آن اطلاعات از مغز پاک میشود.
بهتر است بدانید حافظه بلندمدت و کوتاهمدت بسته به نوع اطلاعات، عملکرد مختلفی دارند. حافظه کوتاهمدت چیزهایی را که تجربه میکنیم مانند چیزهایی که میبینیم، کارهایی که انجام میدهیم، غذاهایی که میچشیم، چیزهایی که لمس میکنیم و… در خود ثبت میکند. ذخیره اطلاعات در حافظه بلندمدت براساس کدهای معنایی انجام میشود؛ یعنی هنگام ذخیره اطلاعات معنای یک اتفاق، تصویر و… در مغز کدگذاری میشود.
اما بهترین دارو برای تقویت حافظه کوتاهمدت چیست؟ خبر خوب این است که محققان روشهای سادهای را برای بهبود و درمان حافظه کوتاهمدت و حتی تقویت حافظه کودکان دبستانی پیدا کردهاند.
سرفصلهای عنوانشده در مقاله بهترین دارو تقویت حافظه عبارتاند از:
- علل ضعف حافظه کوتاهمدت
- راهنماییهایی برای درمان حافظه کوتاهمدت
- بازی تقویت حافظه کوتاهمدت
علل ضعف حافظه کوتاهمدت
بسیاری از مردم در مورد کاهش حافظه و مهارت تفکر خود نگران هستند. اما چه چیزی باعث میشود که بعضی افراد در طول زمان حافظه خود را از دست بدهند درحالیکه دیگران از حافظه خوبی برخوردارند؟ اگرچه ژنها در چگونگی حافظه کوتاهمدت ما نقش دارند اما انتخاب شیوه زندگی در حفظ حافظه بسیار مؤثر خواهد بود.
شناسایی دقیق علت ضعف حافظه کوتاهمدت برای افرادی که علائم ضعف حافظه دارند سخت و زمانبر است. پزشکان برای تشخیص ضعف حافظه کوتاهمدت، ابتدا سوابق پزشکی افراد را بررسی میکنند و سوالات زیادی میپرسند تا اطلاعات کافی درباره حافظه و حالت عمومی ذهنی بیماران به دست آورند. ممکن است پس از این بررسیها از بیماران آزمایش خون بگیرند تا وجود مشکلاتی مانند کمبود ویتامین 12B و بیماری تیروئید را بررسی کنند.
طبق نتایجی که از بررسیهای ابتدایی حافظه کوتاهمدت به دست میآید، ممکن است پزشکان از بیمار ام.آر.آی یا سی.تی.اسکن نیز بگیرند. علاوه بر آن برای بررسی فعالیت الکتریکی مغز از بیمار نوار مغزی یا EEG میگیرند. در برخی موارد نیز با آنژیوگرافی یا «رنگنگاری مخ» میزان جریان خون را در مغز بیمار بررسی میکنند. اگر دلیل ضعف حافظه کوتاه مدت افراد، ضربههای روحی باشد، افراد به روانشناس معرفی میشوند.
همانطور که گفته شد حافظه کوتاهمدت برای فیلتر کردن و فراموش کردن اطلاعاتی که اهمیت زیادی ندارند طراحی شده است. ممکن است بیشتر اطلاعاتی که در طول روز دریافت میکنید، جزء این دسته باشند؛ برای مثال اگر فراموش کردید دیروز ناهار چه غذایی خوردید، احتمالا اطلاعات به حافظه بلندمدت شما منتقل نشده است. این دسته اطلاعات اهمیت زیادی ندارند، اما ممکن است نشانه بروز بیماری آلزایمر باشند. به همین علت بروز اختلالات غیرعادی در حافظه کوتاهمدت میتواند نگرانکننده باشد.
زمانی که فردی از دست رفتن حافظه کوتاهمدت خود را تجربه میکند او میتواند اتفاقات مربوط به ۲۰ سال قبل را به یاد بیاورد اما از یادآوری جزییات دقیق مربوط به ۲۰ دقیقه پیش عاجز است. روشهای درمان حافظه کوتاهمدت به عواملی که سبب آسیب آن شده است بستگی دارد. در ادامه چند مورد از علل ضعف حافظه کوتاهمدت بیان میشود:
۱- آنوریسم مغزی ممکن است سبب از دست رفتن حافظه کوتاهمدت و همچنین از دست رفتن حافظه بلندمدت شود. طبق تحقیقات صورت گرفته توسط بنیاد آنوریسم مغز(BAF) آنوریسم از لکههای برافروختهای که بروی دیواره شریانهای مغز ایجادشده، ناشی میشود. آنوریسمهای مغزی همیشه پاره نمیشود اما زمانی که فعال شوند میتوانند سبب خونریزی در محفظه اطراف مغز شوند. استخری از لکههای خون فشار بر مغز را افزایش میدهد و میتواند سبب تحریک، آسیب رساندن و یا نابودی سلولهای مغزی شود. ممکن است مشکلاتی را در عملکرد جسمی و توانایی ذهنی به وجود آورد. در ۳۰ درصد از موارد آنوریسم مغزی مشکلات حافظه با گذشت زمان برطرف شده است اما بهبود ممکن است تا چند هفته طول بکشد.
۲- تومور مغزی ممکن است حافظه را تحت تأثیر قرار دهد. طبق تحقیقات صورت گرفته در این زمینه مشخصشده است که درمان سرطان، صدمات روحی یا آسیب مغزی، عفونتهای مغزی و سکته مغزی ممکن است سبب از دست رفتن حافظه کوتاهمدت و یا علل ضعف حافظه کوتاهمدت باشند. کمبود اکسیژن به مغز میتواند حافظه کوتاهمدت را تحت تأثیر قرار دهد.
۳- سوءمصرف الکل و مواد مخدر، ترس و اضطراب و دیگر صدمات روحی به مغز میتوانند بر حافظه کوتاهمدت تأثیر گذاشته و علل ضعف حافظه کوتاهمدت باشند.
۴- شرایط پزشکی مانند تشنج، صرع، جراحی بایپس قلبی و افسردگی میتوانند علل ضعف حافظه کوتاهمدت باشند. یکی از علائم زوال عقل کاهش حافظه کوتاهمدت است.
۵- فردی که قربانی یک جرم خشونتآمیز شدهاند یا تصادف کرده و یا شاهد حادثهای بوده است، ممکن است حافظه کوتاهمدت او تحت تأثیر قرارگرفته و ضعیف شود.
۶- اگر کورتیزول یا هورمون استرس به همراه آدرنالین از حد معمولی بیشتر شود، حافظه کوتاهمدت ضعیف میشود. افراد با استفاده از روشهای مدیریت استرس میتوانند میزان استرس را در زندگی خود کاهش دهند.
۷- حواسپرتی نیز میتواند یکی از دلایل ضعف حافظه کوتاهمدت باشد. محرکهای زیادی در محیط اطراف وجود دارند که باعث حواسپرتی و فراموش کردن بعضی چیزها مانند قرار ملاقات میشوند.
۸- با افزایش سن نیز ممکن است افراد حس کنند فراموشکار شدهاند. زمانی که رشد افراد کامل میشود، مغز آنها سلولهای جدید تولید نمیکند؛ یعنی سلولهای جدیدی جایگزین سلولهای مرده نمیشوند و تعداد سلولهای مغز کاهش پیدا میکند. افراد سیگاری که رژیم غذایی نامناسبی دارند و مشروبات الکلی مصرف میکنند، نسبت به کسانی که از راهکارهای تقویت حافظه استفاده میکنند، در دوران میانسالی و پیری بیشتر به بیماریهایی مانند آلزایمر مبتلا میشوند.
۹- اعتیاد به الکل باعث سندروم کورساکوف میشود. این سندروم نوعی زوال عقلی است که در اثر مصرف زیاد الکل رخ میدهد. این بیماری ممکن است در هر سنی رخ دهد؛ اما در افراد معتاد به الکل زودتر اتفاق میافتد.
۱۰- مصرف برخی داروها نیز ممکن است باعث ضعف حافظه کوتاهمدت شود. برای مثال شیمی درمانی یکی از روشهایی است که باعث ضعف حافظه کوتاهمدت میشود. اگر دارویی مصرف کردید و مدتی پس از آن احساس عدم تمرکز یا فراموشی داشتید، با پزشک خود مشورت کنید.
علل ضعف حافظه کوتاهمدت به دلایل زیادی وابسته است که بعضی از آنها تحت تأثیر شرایط پزشکی و برخی دیگر مربوط به آسیبها و یا سایر عوامل بیرونی است.
راهنماییهایی برای درمان حافظه کوتاهمدت
از دست دادن حافظه کوتاهمدت میتواند ناخوشایند، خستهکننده و شرمآور باشد. بنابراین تمایل دارید که آن را از بدتر شدن حفظ کنید. بسیاری از روشهای اثباتشده برای بهبود سلامت مغز و درنتیجه درمان حافظه کوتاهمدت وجود دارد، مانند:
- رعایت رژیم غذایی سالم حاوی غذاهای واقعی و فراوری نشده و بدون قند: رژیم غذایی مدیترانهای یک برنامه غذایی سالم برای بهبود کلی سلامتی، رسیدن به وزن مطلوب و همینطور بهبود حافظه است. چاقی یکی از علل ضعف حافظه در جوانان شناختهشده است. مصرف برخی مواد غذایی خاص میتواند به درمان حافظه کوتاهمدت منجر شود. شکلات تلخ بهترین دارو برای تقویت حافظه کوتاهمدت است. مطالعات نشان داده که نوشیدن دو فنجان شکلات داغ سبب افزایش جریان خون به مغز به مدت ۲ تا ۳ ساعت شده و میتواند حافظه کاری را تا ۳۰ درصد افزایش دهد. زنجبیل یک ادویه محرک و مکمل است که در طب سنتی برای درمان حافظه و زوال عقل استفاده میشود. نوشیدنیهای کافئین دار نیز سبب بهبود حافظه کوتاهمدت و بلندمدت شده و زمان واکنش آنها را بهبود میبخشد. دهیدارته شدن بدن سبب کاهش انقباض مغزی شده که میتواند بر حافظه کوتاهمدت، تمرکز و هوشیاری فرد تأثیر بگذارد. شکر سفید ازجمله مواد غذایی است که موجب التهاب مغز، آسیب رساندن به نورونها و تغییر الگوهای مغز میشود. یکی دیگر از علل ضعف حافظه در جوانان دیابت است.مصرف مواد قندی سبب افزایش قند خون شده که درنتیجه آن حافظه کوتاهمدت، هوشیاری و خلقوخوی شما تحت تأثیر قرار میگیرد. محققان به این مسئله بهشدت مشکوک هستند که شکر علت اصلی آلزایمر است.
- داشتن خواب کافی، ورزش و تحریک ذهنی: عدم کیفیت خواب سبب کاهش حافظه، خلاقیت و توجه فرد میشود. ۸ ساعت خواب شبانه برای سلامتی و بهبود عملکرد مغز ضروری است. فردی که به آپنه خواب مبتلاست به این دلیل که در طول خواب مغز او اکسیژن کافی دریافت نمیکند سلولهای مغزی او در مناطقی که خاطرات کوتاهمدت ذخیره میشوند، از بین خواهند رفت. ۲۰ دقیقه فعالیت بدنی در روز میتواند سبب بهبود عملکرد حافظه شود و در درمان حافظه کوتاهمدت مؤثر باشد. تحقیقات نشان داده است که پیادهروی در طبیعت میتواند حافظه کوتاهمدت را بهبود بخشد. یک جلسه ۲۰ دقیقهای یوگا نیز تأثیر قابلتوجهی بر حافظه گذاشته و میتواند بهترین دارو برای تقویت حافظه کوتاهمدت باشد.
- اجتناب از استرس و یا مصرف مواد مخدر: استرس میتواند عملکرد و ساختار مغز را تغییر دهد همچنین حافظه کوتاهمدت را مختل خواهد کرد. بنابراین برای درمان حافظه کوتاهمدت خود باید اقدامات فعالانه نظیر مدیتیشن را برای کنترل استرس خود انجام دهید. طبق تحقیقات صورت گرفته در ایالاتمتحده آمریکا علل ضعف حافظه در جوانان و افزایش خطر ابتلا به آلزایمر به عواملی چون افسردگی و کشیدن سیگار مرتبط است.
- مصرف مکملهای مناسب: منیزیم ازجمله مکملهای غذایی است که سبب بهبود حافظه کوتاهمدت و همینطور یادگیری ذهن میشود. توجه داشته باشید که مکملهای منیزیم مثل سولفات منیزیم اگرچه برای چربی سوزی شکم عالی است اما ممکن است برای مغز شما مضر باشد. DHA یک ماده ضروری در اسید چرب امگا۳ است که برای ساخت سلولهای مغزی بسیار مفید خواهد بود. کمبود DHA در مغز یکی از علل ضعف حافظه در جوانان است. روغن ماهی منبع خوبی از DHA است که ۲۳ درصد سبب بهبود یادگیری در جوانان میشود. کورکومین ترکیب اصلی در زردچوبه هندی است که منجر به بهبود حافظه یادگیری خصوصاً در سالمندان میشود. جینسینگ آمریکایی از دیگر مکملهایی است که میتواند بهسرعت منجر به بهبود و درمان حافظه کوتاهمدت شود. نیکوتین از دیگر مکملهایی است که سبب بهبود عملکرد و درمان حافظه کوتاهمدت میشود البته نه از طریق استعمال دخانیات.
- منظم بودن: برای هرکدام از وسیلههای خود جای مشخصی در نظر بگیرید و کارهای روزانه خود را با ترتیب خاصی انجام دهید. میتوانید از آلارم گوشی هوشمند برای یادآوری کارهای خود نیز استفاده کنید. بهتر است دفترچه یادداشتی داشته باشید و کارهای روزانه خود را در آن یادداشت کنید.
- قدم زدن: پیادهروی و دیدن مناطق طبیعی میتواند باعث بهبود حافظه کوتاهمدت شود.
- بخشبندی و سازماندهی کارها: ممکن است حفظ کردن یک عدد ۱۰ رقمی در ابتدا سخت باشد؛ اما اگر آن را به ۲ یا ۳ بخش تقسیم کنید و آنها را تکرار کنید به راحتی میتوانید به خاطر بسپارید.
- استفاده از همه حواس: اطلاعاتی که در حافظه کوتاهمدت ثبت میشوند فقط به چیزهایی که میبینید مربوط نمیشود. میتوانید از همه حواس خود برای تقویت حافظه استفاده کنید. برای مثال اگر بوی نانهایی که مادربزرگ میپخت را به خاطر دارید از حس بویایی خود استفاده کردهاید و اگر در به خاطر آوردن اسم افراد دچار مشکل میشوید، میتوانید نام آنها را چند بار با صدای بلند تکرار کنید تا با استفاده از حس شنوایی آن را به خاطر بسپارید.
- بنویسید: نوشتن به تمرکز زیادی نیاز دارد و این تمرکز باعث میشود که اطلاعات را بهتر به خاطر بسپارید. در این موارد نوشتن اطلاعات با قلم، نسبت به تایپ کردن بیشتر به شما کمک میکند.
- نوشیدن قهوه: قهوه به علت داشتن کافئین میتواند باعث تقویت حافظه کوتاهمدت شود. توجه داشته باشید که در مصرف آن زیادهروی نکنید؛ زیرا مصرف بیش از اندازه کافئین باعث ایجاد استرس میشود.
اگرچه صدها مکمل برای بهبود عملکرد مغز وجود دارند اما تنها چند مورد از آنها مانند منیزیم، کورکومین و DHA بهعنوان بهترین دارو برای تقویت حافظه کوتاهمدت مؤثر هستند.
بازی بهترین دارو تقویت حافظه کوتاه مدت
علاوه بر غذاها، مکملها، و دیگر عادات شیوه زندگی که به شما کمک میکنند تا عملکرد مغز خود را بهبود بخشید، راههای دیگری نیز وجود دارند که بهطور خاص سبب تقویت حافظه کوتاهمدت میشوند.
درواقع با از بین بردن موانعی که مانع از بهتر شدن حافظه کوتاهمدت میشوند میتوانید تکنیکهایی را برای بهبود حافظه کوتاهمدت بکار گیرید و حافظه خود را برای بهتر کار کردن تربیت کنید. روشهای زیر را برای تمرین عضله حافظه خود انجام داده تا بهبود یکهفتهای عملکرد مغز خود را شاهد باشید:
۱- جویدن آدامس به هنگام یادگیری: برخی مطالعات نشان میدهد که جویدن آدامس به هنگام یادگیری به شما اجازه میدهد تا در زمان بهتر و دقیقتری واکنش نشان دهید. همچنین با این بازی تقویت حافظه کوتاهمدت فعالیت در هیپوکامپ مغز افزایش مییابد. همچنین طبق مطالعات انجامگرفته در انگلستان نشان داده است که جویدن آدامس به هنگام یادگیری تا ۲۴ درصد در به یادآوری فوری کلمه و ۳۶ درصد در یادآوری با تاخیر، موفق بوده است.
۲- حرکت چشم از سمتی به سمت دیگر: شاید احساس کنید که این حرکت دیوانهوار است اما این عمل جانبی میتواند به تحریک حافظه کمک کند. گفته میشود که حرکات افقی چشم به فعال شدن دو نیمکره چپ و راست مغز و پیوند آنها کمک میکند. یک مطالعه نشان داده است که افرادی که هرروز صبح ۳۰ ثانیه چشمان خود را به چپ و راست حرکت میدهند عملکرد مغز آنها بهطور متوسط ۱۰ درصد افزایشیافته است.
۳- مشت کنید: مشت کردن دست نوع دیگری از بازی تقویت حافظه کوتاهمدت است. بهطورمعمول زمانی که تحت استرس هستیم یا عصبانی میشوید مشت خود را محکم میفشاریم. گره کردن مشت سبب بهبود عملکرد حافظه شده و احتمال یادآوری را افزایش میدهد. برخی معتقدند که مشت کردن دستها در یکدیگر برای ذخیره خاطره در حافظه و یادآوری آن بسیار مؤثر است. کافی است ۴۵ ثانیه مشت خود را در هم نگهدارید. گفتهشده که گره کردن مشتها در یکدیگر سبب فعال کردن منطقه مغزی مرتبط با حافظه خواهد شد.
۴- استفاده از فونتهای غیرمعمول: تمرکز برای خواندن نوشتهای که فونتی متفاوت دارد دشوار است. تغییر فونت نمونهای دیگر از بازی تقویت حافظه کوتاهمدت است. افزایش تمرکز برای خواندن یک موضوع سبب میشود چیزی که خواندهاید را به خاطر بسپارید.
۵- خندیدن: خندیدن یک بازی تقویت حافظه کوتاهمدت است که سبب بهبود عملکرد حافظه میشود. در یک مطالعه تحقیقاتی بعد از تماشای یک ویدیوی خندهدار به مدت ۲۰ دقیقه سطح کورتیزول افراد کاهشیافته است. ازآنجاییکه این هورمون با استرس مرتبط است لذا تأثیر منفی بروی عملکرد مغز میگذارد. خندیدن میتواند میزان این هورمون را در مغز کاهش داده و برای سلامت کلی مغز مفید باشد.
۶- تمرین وضعیت خوب: مطالعات نشان میدهد که وضعیت ایستادن یا نشستن میتواند بهطور قابلتوجهی بر حافظه تأثیر بگذارد. زمانی که با چشم به پایین نگاه میکنید این احتمال وجود دارد که توانایی یادآوری خاطرات برایتان دشوار باشد. سعی کنید امتحان کنید، متوجه میشود که خم شدن میتواند بر خلقوخوی شما نیز تأثیر بگذارد. در مقابل به هنگام نشستن و یا ایستادن مستقیم چانه خود را بالا بگیرید در این صورت تقریباً غیرممکن است که خاطرات منفی را به یاد بیاورید. نشستن مستقیم میتواند جریان خون را تا ۴۰ درصد افزایش دهد.
۷- مراقبه کنید: تحقیقات نشان میدهد که حتی کسانی که هیچ تجربهای در مدیتیشن ندارند با مراقبه میتوانند در هشت هفته حافظه خود را بهبود بخشند. مدیتیشن منظم بهترین دارو برای تقویت حافظه کوتاهمدت است که میتواند توانایی شما را برای تمرکز افزایش دهد. مدیتیشن بهطور قابلتوجهی سبب افزایش جریان خون به مغز میشود و مکانیسم ذخیرهسازی را افزایش میدهد.
انسانها دارای انعطافپذیری مغزی هستند که توانایی مغز را در هر سنی برای بهتر یا بدتر شدن تغییر میدهد. یادگیری یک مهارت جدید میتواند مسیرهای عصبی جدیدی را در مغز ما برقرار کند درحالیکه کهولت سن و پیری ممکن است سبب تضعیف مسیرهای عصبی خاص و کاهش توانایی حافظه شود. آنوریسم مغزی، تومور، سرطان، سکته مغزی از مهمترین علل ضعف حافظه کوتاهمدت به شمار میآیند.
چاقی، دیابت، مصرف دخانیات و افسردگی نیز از علل ضعف حافظه در جوانان شناختهشدهاند. داشتن خواب کافی و ورزش منظم میتواند در درمان حافظه کوتاهمدتمؤثر باشد. مواد غذایی سالم مثل شکلات تلخ و زنجبیل و همچنین مکملها میتوانند بهترین دارو برای تقویت حافظه کوتاهمدت باشند.
به کمک بازی تقویت حافظه کوتاهمدت مثل جویدن آدامس به هنگام یادگیری، مشت کردن، حرکت دادن چشم به چپ و راست، خندیدن و مراقبه میتوان عملکرد مغز را بهبود بخشید.
ما در این مقاله سعی نمودیم برای شما روش های بهترین دارو تقویت حافظه کوتاه را شرح دهیم.
1 Comments
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام ضمن تشکر از مقاله شما لطفا برخی از روشهای اجرایی مدیتیشن و مراقبه و نرمش و نحوه یا روش ورزش کردن را در مقاله ای دیگر یا همین مقاله ارائه فرمائید . با تشکر