نحوهی داشتن مغزی چابک و کارآمد چگونه امکان پذیر می باشد؟
اگر میخواهید در طول زندگی خود به نحوهی داشتن مغزی چابک و کارآمدی داشته باشید، باید از کارکرد آن آگاه باشید. همه جنبههای زندگی شما، فیزیکی، مغزی، شناختی و احساسی توسط یک توده صورتی – طوسی یک کیلوگرمی در جمجمه رهبری میشود. مغز شما دستگاه مرموز و پیچیدهای است که شب و روز کار میکند تا شما زنده، پرانرژی و هوشیار باشید.
دانستن راجع به مغز باید در شما انگیزهای ایجاد کند تا بهتر از آن نگهداری کنید. خوشبختانه سایت مطالعه شریف شما را با مغزتان (که در واقع بهترین رایانهای است که تا به حال داشتهاید) آشنا میکند و راهکارهایی میدهد تا آن را کارآمد نگهدارید و بیشترین بهره را از آن ببرید.
مغز خود را شبیهسازی کنید
یکی از راه های نحوهی داشتن مغزی چابک شبیه سازی مغز می باشد. کف دستهایتان را در برابر هم قرار دهید و آن را مشت کنید. به شصت دستها نگاه کنید. شما اندازه واقعی مغزتان را شبیهسازی کردهاید. حتی انگشتان در هم فرورفته شما تا حدی شبیه به پیچیدگی شگفتانگیز مغز است. صد میلیارد سلول عصبی که روی همرفته بیش از یک کیلوگرم وزن دارد به یکدیگر متصل شدهاند و ۱۰۰ تریلیون مسیر عصبی مختلف را ایجاد کردهاند. در هسته مرکزی سلولهای عصبی متابولیسم صورت میگیرد. آنها چندین بازوی بسیار بلند دارند که آکسون نامیده میشوند و پیام عصبی را هدایت میکند. انتهای هر آکسون جایی است که پیام از یک سلول عصبی به سلول عصبی دیگر انتقال مییابد. به محل پیوند یک آکسون به آکسون دیگر سیناپس میگویند. ۱۰۰ تریلیون سیناپس در مغز انسان وجود دارد.
ارزش مغز خود را بدانید
مغز شما ابرکامپیوتری است که فناوری مدرن هرگز نمیتواند شبیه آن را پدید آورد. لحظهای به مجموعه کارهایی که مغز انجام میدهد بیندیشید. ذخیره کردن خاطرههای بیشمار، گوناگونی بسیار گستردهای از حالتها، احساسها، دریافتهای حسی مانند توان چشایی، بساوایی، بویایی و همه حرکتهای ماهیچهای، نفس کشیدن، گردش خون، گوارش، فشار، درد، خوردن، توان اندیشه و خیال، شناختن و … با اندیشه به تواناییها تازه یادمان میافتد که چه اندازه به مغز بیتوجه بودهایم.
از شیوه کارکرد مغز خودآگاهی داشته باشید
سلولهای عصبی یکی پس از دیگری، پیام را در مسیر عصبی فرمان موردنظر هدایت میکنند تا بدن به شکل طبیعی فعالیت کند. تمام صد میلیارد سلول عصبی چندین بازوی انتقالدهنده (آکسون) دارند و هر آکسون چندین بازوی کوچک دارد که دندریت نامیده میشود. هر سلول عصبی مانند دیگر سلولها در بدنه اصلی خود هستهای دارد که سوختوساز آن را کنترل میکند. آکسونها که نازکتر از یک تار مو هستند، پیامها را از یک سلول عصبی به سلول دیگر منقل میکنند. پیرامون هر سلول عصبی سلولهایی وجود دارند که وظیفه آنها نگهداری، پشتیبانی و غذاسازی است (نوروگلیا). سلولهای عصبی کار گرفتن و فرستادن پیامهای عصبی را بر عهده دارند. این پیامهای عصبی درون هرسلول ساخته میشوند و در زمان مشخص به انتهای هر آکسون انتقال مییابند. هنگامیکه پیام به انتهای آکسون رسید مادهای شیمیایی از نوک آن تراوش میشود که انتقالدهنده عصبی نام دارد (نوروترانزمیتر) انتقالدهندههای عصبی در مسیری کوتاه حرکت میکنند و پیام عصبی را از پایانه هر آکسون به دندریتهای سلول گیرنده انتقال میدهند. به این مسیر انتقال سیناپس میگویند و بهطور متوسط هر سلول حدود ۱۵۰۰۰ سیناپس دارد. شگفتانگیز نیست؟ مغز شما شاهکار است. بیشتر به آن توجه کنید.
به کهنترها بیشتر توجه کنید
عمر سلولهایی که در دهان و رودهها وجود دارند فقط چند روز است. گلبولهای قرمز بهگونهای میانگین سه ماه زنده میمانند، اما سلولهای عصبی از روزی که ما در رحم مادر هستیم ساخته میشوند و عمری طولانی دارند. در واقع آنها میتوانند صد سال یا بیشتر زنده بمانند.
پیشترها باور اینگونه بود که سلولهای عصبی بازسازی نمیشوند اما پژوهشهای جدید نشان داده است که چند نقطه محدود در مغز توانایی ساختن سلولهای عصبی دارند. این دست آوردها ذهن را به چگونگی نگهداری از سلولهای مغزی و یافتن راهی برای تولید دوباره آنها هدایت میکند. باید سلولهای مغزیتان را بهعنوان چیزی در نظر بگیرید که قرار است تا آخر عمر با شما باشد. مغز و بدن از راه سمزدایی پیوسته سلولها زندگی خود را ادامه میدهند. پس بیشتر از سلولهای عصبی خود مراقبت کنید و آنها را بیدار و سرحال نگاهدارید.
با همه بخشهای مغز خود آشنا شوید
مغز دارای دو نیمکره راست و چپ هست و این دو نیمکره حدود ۸۵٪ وزن مغز را تشکیل میدهند. جسم پینهای رابط میان نیمکره است و مانند ایستگاه مخابرات دارای تارهای عصبی بیشمار است. لایه بیرونی نیمکره (کورتکس) نامیده میشود و به گونه میانگین سه میلیمتر ضخامت دارد که دادههای ورودی به مغز را پردازش میکند. افزون بر این فرمان اندیشه و حرکت نیز از لایه بیرونی مغز آغاز میشود. مخچه که ۱۰٪ از کل حجم مغز را در برمیگیرد در قسمت پشتی مغز قرار گرفته و وظیفه تعادل و هماهنگی بدن را بر عهده دارد. ساقه مغز ۵٪ حجم مغز را در برگرفته، زیر مخچه قرار دارد و پیامها را از مغز به نخاع میرساند. پارهای از کارکردهای خودکار بدن مانند نفس کشیدن، ضربان قلب، فشارخون و خوابیدن بهشدت به فعالیت ساقه مغز وابستهاند. دستگاه (سیستم) «لیمبیک» غریزهها، احساسها و حس بویایی را کنترل میکند، «تالاموس» دادهها را از لیمبیک دریافت کرده و به قشر مغزی میبرد. «هیپوکامپ» برای ذخیرهسازی دادهها است. دادهها را از حافظه کوتاهمدت به حافظه بلندمدت منتقل میکند. برای نمونه پلاکهای آلزایمر (بیماری فراموشی) در لایه بیرونی و پیرامون «هیپوکامپ» تشکیلشده و کمکم وارد آن میشوند. کم شدن حافظه نخستین نشانه بروز آلزایمر است.
در این مقاله نحوهی داشتن مغزی چابک و سالم را شرح دادیم.
دیدگاهتان را بنویسید