استراتژی اقیانوس آبی (Blue Ocean) چیست؟ + خلاصه کتاب
در سال ۲۰۰۵ کتابی به نام «استراتژی اقیانوس آبی» منتشر شد که نتیجه بررسی ۱۵۰ شرکت در بیش از ۳۰ صنعت مختلف در ۱۰۰ سال گذشته بوده است. این کتاب به استراتژیهای رقابتی شرکتها پرداخته است و راهکاری برای موفقیت شرکتها ارائه کرده است. کتاب استراتژی اقیانوس آبی میگوید که یک کسب و کار برای موفق شدن به جای آنکه در یک بازار قدیمی با شرکتهای مختلفی در حال رقابت باشد، بهتر است که بازار جدید و بی رقیبی برای خود ایجاد کند.
ما در این مقاله، کتاب استراتژی اقیانوس آبی یا Blue Ocean Strategy را بررسی میکنیم و خلاصهای از آن را در اختیار شما قرار میدهیم؛ با ما همراه باشید.
سرفصلهای عنوان شده در این مقاله عبارتاند از:
- معرفی استراتژی اقیانوس آبی
- مثال برای استراتژی اقیانوس آبی
- خلاصه کتاب استراتژی اقیانوس آبی
معرفی استراتژی اقیانوس آبی
شرکتهای بزرگی وجود دارند که برای مدت زمان طولانی بزرگترین شرکت در بازار و صنعت خود بودهاند؛ همچنین شرکتهایی هم وجود دارند که بعد از مدت کوتاهی از اوج سقوط میکنند و شکست میخورند. به نظر شما تفاوت این شرکتها چیست؟ چه موضوعی باعث موفقیت یک شرکت و شکست شرکت دیگر میشود؟
یکی از استراتژیهای ساده برای موفق شدن یک شرکت، توجه به نیازها و خواستههای مشتریان در هر لحظه است. امروزه شرکت های موفق به جای اینکه برای محصولات خود به دنبال مشتری باشند، سعی میکنند تا محصول یا خدمات مورد نیاز مشتری را تولید کنند و به او ارائه دهند. این کار مستلزم این است که فرآیند تحقیقات بازار و توسعه محصول در تمام مراحل کسب و کار وجود داشته باشد. همچنین استفاده از استراتژیهای مختلف بازاریابی و استفاده از فضاهای جدید مانند شبکههای اجتماعی که فرصتهای زیادی در زمینه جذب مخاطب برای شرکتهای مختلف به وجود آورده است، یکی دیگر از راهکارهای موفقیت یک شرکت است.
برای موفق شدن در کار خود، به دنبال اقیانوس آبی باشید.
ما در این مقاله استراتژی جدیدی در دنیای بازاریابی را معرفی میکنیم که استراتژی اقیانوس آبی نام دارد. در ابتدا باید با مفاهیم اقیانوس آبی و اقیانوس قرمز آشنا شویم.
اقیانوس قرمز: به بازارهای کنونی و صنایعی که مرزهای مشخصی دارند، اقیانوس قرمز میگویند. در اقیانوس قرمز قوانین رقابتی مشخص هستند و شرکتها تلاش میکنند تا با بهبود عملکرد خود، سهم بیشتری از بازار را از رقبای خود بگیرند.
اقیانوس آبی: برخلاف اقیانوس قرمز، اقیانوس آبی یک بازار جدید است که رقیبی در آن وجود ندارد. قطعا برای ساخت و تصرف این بازار، محصول ما باید یک ویژگی منحصربهفرد و یک مزیت رقابتی نسبت به رقبا داشته باشد. در این بازار فرصت بسیار مناسبی برای رشد سریع و کسب سود زیاد وجود دارد. از آنجایی که رقابتی در اقیانوس آبی وجود ندارد؛ پس قوانینی هم برای رقابت وجود ندارد.
استراتژی اقیانوس آبی به شرکتها پیشنهاد میدهد که به جای رقابت در بازارهای قدیمی، به دنبال بازارهای جدید و کشف نیازهای پنهان مشتریان باشند. قطعا مهمترین نکتهای که برای ایجاد یک اقیانوس آبی مهم است، وجود نوآوری در شرکت و خلق محصولات و خدمات نوآورانه است. با استفاده از نوآوری میتوان پتانسیلهای جدید بازار یا نیازهای کشف نشده مخاطبان را پیدا کرد.
نکته جالب دیگری که درباره استراتژی اقیانوس آبی وجود دارد این است که این استراتژی معتقد است که هم میتوان هزینهها را کاهش داد و هم محصولی متمایز از رقبا تولید کرد. اکثر افراد تصور میکنند که برای ایجاد تمایز در کار و ارائه ارزش بیشتر به مخاطبان، باید هزینه زیادی صرف کرد؛ اما در استراتژی اقیانوس آبی تاکتیکی به نام «ابداع ارزش» وجود دارد که میگوید میتوان با تمرکز بر فاکتورهایی که هیچ رقیبی در آنها وجود ندارد، علاوه بر کاهش هزینهها ارزش و تمایز نیز ایجاد کرد.
استراتژی اقیانوس آبی مانند جمله معروف «Think out of the box» معتقد است که به جای محدود شدن در مرزهای تعریف شده، لازم است که گاهیاوقات این مرزها را بشکنیم و خارج از چارچوب فکر کنیم تا یک بازار با تقاضا و سود زیاد برای خود ایجاد کنیم.
همچنین بخوانید: «۲۰ ترفند افزایش خلاقیت»
استراتژی اقیانوس آبی به شما کمک میکند که ریسکها را کاهش و احتمال موفقیت خود را افزایش دهید. شاخصی در این استراتژی وجود دارد که به شما کمک میکند قابلیت تجاری شدن ایده خود را بسنجید و در صورت لزوم ایده خود را اصلاح کنید.
مثال برای استراتژی اقیانوس آبی
در دنیای امروزی کسب و کارهای زیادی را میتوان به عنوان مثال برای استراتژی اقیانوس آبی بررسی کرد. ابتدا یک مثال بسیار ساده را بررسی میکنیم. در گذشته سینماها بسیار کوچک بودند و تنها یک سالن برای پخش فیلم داشتند. با پیشرفت دستگاههای پخش ویدیو و تلویزیونهای خانگی، مردم ترجیح دادند که در منزل فیلمهای موردعلاقه خود را تماشا کنند و این موضوع باعث شد که سالنهای سینما مشتریهای خود را از دست بدهند. در این بین، با استفاده از استراتژی اقیانوس آبی، مدل جدیدی از سالنهای سینما ایجاد شد که دوباره توانست مخاطبان زیادی را جذب کند. سالنهای سینما با مراکز تفریحی و رستورانهای مختلف ترکیب شدند تا بتوانند نیازهای بیشتری از مخاطبان را برطرف کنند و درآمد آنها نیز افزایش پیدا کند. این موضوع باعث شد که یک اقیانوس آبی در صنعت سینما ایجاد شود.
مثال رایج دیگری که برای استراتژی اقیانوس آبی وجود دارد، استارباکس است. مردم همیشه قهوه خود را از مغازهها خریداری میکردند و آن را در مسیر خانه یا محل کار خود میل میکردند. استارباکس از اقیانوس قرمز که رقیبان زیادی در آن حضور داشتند، خارج شد و یک اقیانوس آبی برای خود ایجاد کرد. این مجموعه، فضای آرام و دلنشینی را برای مشتریان ایجاد کرد تا بتوانند در همان محلی که قهوه خود را خریداری میکنند آن را میل کنند. این موضوع باعث تمایز استارباکس با رقیبان خود شد و مشتریان زیادی را برای آن ایجاد کرد.
با استفاده از استراتژی اقیانوس آبی هم میتوان هزینهها را کاهش داد و هم محصولی متمایز از رقبا تولید کرد.
خلاصه کتاب استراتژی اقیانوس آبی
کتاب استراتژی اقیانوس آبی را میتوانید از کتابفروشیهای سطح شهر یا اپلیکیشنهای کتابخوانی خریداری و مطالعه کنید. خلاصهای از کتاب استراتژی اقیانوس آبی هم در این لینک موجود است و میتوانید آن را به صورت رایگان دانلود کنید. ما نیز در این بخش برخی از نکات مهم این کتاب را مرور میکنیم.
همانطور که گفتیم استراتژی اقیانوس آبی به معنای ایجاد یک بازار جدید و بدون رقیب است. این استراتژی صرفا به معنای ایجاد کسبوکاری که تاکنون وجود نداشته است نیست؛ بلکه میتواند ایجاد یک تمایز ویژه و تغییر یک کسبوکار قدیمی باشد. برخی از کسبوکارها نیز در تحقیقات بازار خود به دنبال کشف نیازهایی از مخاطبان هدف هستند که حتی خود آنها هم از این نیاز در وجود خود خبر ندارند؛ برای مثال قبل از بهوجود آمدن تلفنهای همراه هوشمند، هیچکس نمیدانست که تا چه حد به این وسیله کوچک نیاز دارد. حتی هیچکس تصور نمیکرد که این وسیله کوچک بتواند به بخش جداناپذیر زندگی همه آدمهای دنیا تبدیل شود.
استفاده از این استراتژی از گذشته رایج بوده است؛ اما اسمی برای آن وجود نداشته است. اکثر شرکتهای بزرگ که رهبر بازار هستند از این استراتژی استفاده کردهاند و شرکت اپل یکی از این شرکتها است.
برای شناسایی فرصتها و ایجاد یک اقیانوس آبی میتوان از روشهای زیر کمک گرفت:
۱- از طریق حذف عرفها و قوانینی که در بازار و صنعت شما وجود دارد میتوانید اقیانوس آبی برای خود ایجاد کنید. البته این حذف نباید بهگونهای باشد که به کار شما آسیبی وارد کند.
۲- میتوانید برخی از قوانین غیرضروری بازار را کاهش دهید. برای مثال برخی از ویژگیهای قدیمی و بدون کاربرد یک محصول را حذف کنید تا هم هزینههای خود را کاهش دهید و هم بتوانید ویژگی جدیدی به محصول اضافه کنید.
۳- به فکر افزایش محصولات و خدمات حالحاضر صنعت خود باشید و به چیزی بیش از استانداردهای موجود فکر کنید. فکر کنید که با اضافه کردن چه ویژگی به محصولات میتوانید نیازهای بیشتری از افراد را برطرف کنید. برای مثال تلفنهای همراه هوشمند به مرور زمان پیشرفت کردند و اکنون کار چندین وسیله از جمله دوربین، ضبط صوت، پخشکننده موزیک و… را برای صاحبان خود انجام میدهند.
در این کتاب گامهای ایجاد اقیانوس آبی توضیح داده شده است و ما به صورت خلاصه آنها را بررسی میکنیم:
۱- شروع کنید
در اولین گام باید مکان صحیح برای آغاز اقیانوس آبی را مشخص کنید. باید بدانید که از نقطهای که اکنون در آن قرار دارید به کجا میخواهید بروید تا بتوانید برنامه مناسبی برای خود ایجاد کنید و موفق شوید. برای انتخاب این مکان، نباید بدون فکر عمل کنید؛ بلکه باید تحقیقات زیادی انجام دهید تا بتوانید تصمیم درستی بگیرید. همچنین در این مرحله باید تیم مناسبی برای خود انتخاب کنید تا در مسیر رسیدن به اقیانوس آبی به شما کمک کنند و بتوانید یک نوآوری در کسبوکار خود ایجاد کنید.
۲- بدانید هماکنون کجا و در چه موقعیتی هستید
وقتی از اپلیکیشنهای مختلف مسیریابی برای پیدا کردن یک مسیر مناسب و بدون ترافیک به محل کار خود استفاده میکنید، ابتدا محل دقیقی که در آن قرار دارید و محل دقیق جایی که میخواهید بروید را مشخص میکنید؛ سپس اپلیکیشن به شما چند مسیر و زمان هر کدام را نشان میدهد تا شما یک مسیر را انتخاب کنید. برای ایجاد اقیانوس آبی هم باید بدانید دقیقا در کجا و در چه موقعیتی قرار دارید؛ زیرا این کار باعث میشود که بتوانید مسیر درستی را برای رسیدن به اقیانوس آبی انتخاب کنید.
۳- تصور کنید کجا میتوانید باشید
در این مرحله باید نقاط بحرانی را که خریداران در صنعت با آنها روبهرو هستند کشف کنید تا بتوانید با استفاده از آنها و حل این بحرانها اقیانوس آبی خود را ایجاد کنید. همچنین باید در این مرحله تقاضای کلی را مشخص کنید و مشتریان و مخاطبان هدف را به خوبی بشناسید.
۴- حرکت خود را آغاز کنید
در این مرحله باید یک مدل تجاری برای خود ایجاد کنید و مزیت رقابتی و وجه تمایز نسبت به رقبای خود را مشخص کنید. همچنین میتوانید به این سوال پاسخ دهید که چه نیازی از مشتریان را برطرف میکنید و آنها به چه علت باید از شما خرید کنند؟ همچنین در این مرحله باید بازار خود را امتحان کنید تا از تصمیم خود اطمینان حاصل کنید. بعد از مشخص کردن این موارد میتوانید کار خود را آغاز کنید و به سمت اقیانوس آبی خود حرکت کنید.
ما در این بخش این مراحل را به اختصار بررسی کردیم؛ برای استفاده از استراتژی اقیانوس آبی بهتر است که کتاب آن را مطالعه کنید تا دقیقا متوجه شوید که در هر بخش باید چه کارهایی انجام دهید و از چه ابزارهایی کمک بگیرید.
بهتر است که یک کسبوکار برای موفق شدن، بازار جدید و بیرقیبی برای خود ایجاد کند.
نتیجهگیری
ما در این مقاله، استراتژی اقیانوس آبی را بررسی کردیم و خلاصهای از کتاب استراتژی اقیانوس آبی را ارائه دادیم. همچنین مثالی از این استراتژی را بررسی کردیم و نکات مهم آن را برای شما شرح دادیم. همانطور که گفتیم، کتاب استراتژی اقیانوس آبی میگوید که یک کسبوکار برای موفق شدن به جای آنکه در یک بازار قدیمی با شرکتهای مختلفی در حال رقابت باشد، بهتر است که بازار جدید و بیرقیبی برای خود ایجاد کند.
در این کتاب به بازارهای کنونی و صنایعی که مرزها و قوانین مشخصی دارند و شرکتهای زیادی در آن فعالیت میکنند اقیانوس قرمز گفته میشود؛ در مقابل، بازاری که تازه ایجاد شده است و رقیبی در آن وجود ندارد اقیانوس آبی نام دارد.
هدف این کتاب این است که شرکتها متوجه شوند که برای رسیدن به موفقیت، به جای آنکه با رقیبان زیادی رقابت کنند، بهتر است که یک بازار جدید و بدون رقیب برای خود ایجاد کنند. همچنین گامهای ایجاد اقیانوس آبی و ابزارهای لازم در هر مرحله نیز در این کتاب بررسی شده است. اگر قصد دارید با ایجاد تحول در کسبوکار خود، به سود و موفقیت زیادی برسید پیشنهاد میکنیم که این کتاب را مطالعه کنید و از استراتژی اقیانوس آبی در کسبوکار خود استفاده کنید.
همچنین بخوانید: «۲۶ استراتژی بازاریابی که باید آنها را بدانید»
دیدگاهتان را بنویسید