حافظه خوب
بسیاری از ما داشتن حافظهای خوب را امری مسلم و بدیهی میدانیم؛ اما واقعیت این است که بدون وجود آن، رشته همهچیز را گم خواهیم کرد. آسیب دیدن حافظه، یک ناتوانی گیجکننده و عذابآور است که میتواند بهشدت روی جنبههای مختلف زندگی اثر بگذارد. وقتی نتوانیم حتی مسائل عادی و کاملا آشنای زندگی روزمره خود را به یاد بیاوریم، زندگیمان ازهمگسیخته میشود و از لحاظ اجتماعی نیز بهشدت دچار آسیب میشویم.
بسیاری از ما برای یادآوردن اینکه کلیدهای خانه را کجا گذاشتیم یا اینکه شماره تلفن، اسم همکاران، دوستان یا بستگانمان چیست به فکر کردن زیادی احتیاج نداریم. بهراحتی و خیلی مطمئن میتوانیم نام نخستوزیر کنونی را به یاد بیاوریم و میدانیم چه روزی از هفته است یا برنامه آخر هفتهمان چیست و با چه کسانی میگذرد؛ ولی برای بسیاری از افراد، به دلایل متعددی همین مسائل ساده که قبلا خودکار به ذهن میآمدند، به موارد گیجکننده و آشفتهکنندهای تبدیل میشود.
این افراد ممکن است بهآسانی دچار این تصور شوند که این مشکل آغاز اجتنابناپذیر یک فرآیند تباهکننده ترسناک و وخیم است که شخصیت، رفتار و سلامت روانشان را تغییر خواهد داد؛اما خوشبختانه علت بسیاری از موارد فراموشی یک مسئله بیخطر و خوشخیم است. از دست رفتن موقت تمرکز، حواسپرتی جزئی یا یک دوره پراسترس. در بسیاری از موارد درست مثل یک مفصل آسیبدیده یا یک مشکل گوارشی. میتواند تقویت شود یا احیاء و ترمیم گردد.
حافظه، بخش حیاتی و بسیار جالب ذهن ماست. با این حال مطالب زیادی مرتبط با آن هنوز ناشناخته و نامشخص است. ما از وجود افرادی که دارای حافظه تصویری فوقالعاده قوی هستند یا کسانی که میتوانند تمام تلفنهای موجود در دفترچه تلفن را حفظ کنند، تعجب میکنیم و از دیدن افرادی که باوجود داشتن مشکل خاص مثل اوتیسم یا سکتههای مغزی میتوانند تمام تلفنهای موجود در دفترچه تلفن را حفظ کنند، تعجب میکنیم و از دیدن افرادی که با وجود داشتن مشکل خاص مثل اوتیسم یا سکتههای مغزی میتوانند در مورد یک موضوع خاص مطالب فوقالعاده و تعجبآوری را به خاطر بیاورند، شگفتزده میشویم. همچنین، مطالب روزنامهها درباره فراموشی پس از حوادث ناگوار که در آنها فرد بعد از ضربه به سر یا بیدار شدن از کما، هم حافظه خود را درباره زندگی قبلی و هویت خود از دست میدهد، برایمان جالب است. اینطور به نظر میرسد که ما دقیقا وقتی به قدرت گیجکننده حافظهمان توجه میکنیم و قدر آن را میدانیم که مشکلی در رابطه با آن پیش بیاید یا در آن اختلال ایجاد شود.
وقتی مشکلات حافظه به وجود میآیند، چه بزرگ باشند، چه کوچک، میدانیم که دلیل آنها میتواند ایجاد اختلال دریکی از سه مرحله حافظه باشد. مرحله اول، ثبت اطلاعات است که در صورت حواسپرتی در ذهن فرد به علت استرس، اضطراب یا ناامیدی بهراحتی میتواند دچار اختلال شود. ذخیره اطلاعات، مرحله دوم حافظه است که در اثر بر هم خوردن تعادل فیزیکی، هورمونی یا شیمیایی در مغز دچار اختلال میگردد. یادآوری یا مرحله سوم، به دلایلی مثل فرآیند زوال، التهاب یا افزایش سن به خطر میافتد. از بین همه عوامل از دست رفتن حافظه، بدترین حالت ممکن که بیش از همه ترسناک است زوال عقل است که رایجترین و آشناترین نوع آن «زوال عقل ناشی از افزایش سن» یا بیماری آلزایمر است.
ازآنجاییکه ۳٪ افراد بالای ۸۵ سال از این موضوع رنج میبرند و همچنین یکی از اولین نشانههای این بیماری کاهش حافظه است، نگرانی در مورد این وضعیت ویرانگر، قابلدرک است. اکثر ما در واقع به آلزایمر مبتلا نخواهیم شد و اگرچه از دست رفتن تدریجی و جزئی حافظه، بخش طبیعی بزرگ شدن است، کارهای زیادی میتوانیم برای حفظ حافظه و به یادآوردن اطلاعات انجام دهیم تا در همه فعالیتهای فکری خود و در عین افزایش سن، ذهنی هوشیار و شفاف داشته باشیم.
مطالب این کتاب در مورد این است که حافظه چطور کار میکند؛ چرا بعضی وقتها درستکار نمیکند و چه اقدامات عملی و مفیدی میتوان انجام داد تا حافظه قویتری داشت. همچنین از بعضی از روایتهای نادرست و رایج درباره حافظه پردهبرداری میکند. درسهای این سایت با توجه به استراتژیها و تجربههای افراد واقعی در زندگی روزمرهشان، همراه با کمی چاشنی طنز، نگاهی تازه به مسئله حافظه دارد و چگونگی شناخت و کنار آمدن با نقصهای آن و بهبود حافظه را بررسی میکند. در این کتاب جزئیاتی درباره علت فراموشی، چگونگی بهبود حافظه، فعال و سلامت نگهداشتن مغز، نکات و روشهایی برای یادآوری بهتر و بیشتر مطالب آمده است.
امیدوارم سایت مطالعه شریف و مقالات تقویت حافظه، برای افراد زیادی مفید باشد و صمیمانه آن را به کسانی که در مورد فراموشی نگران هستند توصیه میکنم. پس اگر امروز چیز دیگری را به یاد نمیآورید، حداقل این را به یاد داشته باشید که: «سایت مطالعه شریف برای شماست.»
دیدگاهتان را بنویسید