مزیت رقابتی چیست؟ (competitive advantage) 7 قدم تا ایجاد مزیت رقابتی
در هر صنعتی برخی از شرکتها میتوانند سهم بازار بیشتری به دست آورند و مشتریان بیشتری جذب کنند. حتما با دیدن این شرکتها از خود پرسیدهاید که چه عاملی باعث برتری آنها در صنعت شده است؟ یکی از مهمترین این عوامل، مزیت رقابتی است.
اگر بخواهیم مزیت رقابتی را بهصورت ساده تعریف کنیم می گوییم: «مزیت رقابتی مجموعهای از عوامل و توانمندیها است که باعث برتری یک کسبوکار نسبت به رقبای آن میشود.» در این مقاله مزیت رقابتی را به طور مفصل بررسی میکنیم؛ با ما همراه باشید.
سرفصلهای این مطلب عبارتاند از:
- تعریف مزیت رقابتی
- انواع مزیت رقابتی
- راههای ایجاد مزیت رقابتی در کسب و کار
تعریف مزیت رقابتی
مزیت رقابتی یا Competitive Advantage ارزشی است که یک کسب و کار به مشتریان خود ارائه میدهد. این ارزشها جذابیتهایی برای مشتری دارند که باعث میشود مشتری جذب این شرکت شود. نکته مهم مزیت رقابتی، ارائه ارزشی است که توسط دیگر رقبا ارائه نشود. این ارزشها باید به گونهای باشند که مشتری احساس کند بیشتر از هزینهای که کرده است خدمات دریافت کرده است. به همین دلیل هر چه قدر این ارزشها به ارزشهای موردنظر مشتری نزدیکتر باشد، مزیت رقابتی شما قویتر میشود و مشتریان وفادارتر و بیشتری خواهید داشت.
با بررسی رقبا و نقاط قوت و ضعف آنها میتوانید ویژگی بهتری از رقبا به مشتریان خود ارائه دهید و مزیت رقابتی خود را ایجاد کنید. به دلیل اینکه در دنیای امروز رقابت بسیار زیاد شده است و بازار گسترش پیدا کرده است، هر شرکت تنها با ارائه یک مزیت میتواند در عرصه رقابت پیروز شود. راههای زیادی برای ایجاد مزیت رقابتی در یک کسب و کار وجود دارد؛ اما مدیران باید توجه کنند که با توجه به محصول یا خدمات آنها، مناسبترین و بهترین راهکار برای ایجاد مزیت رقابتی چیست و چه ارزشی میتواند تاثیر بیشتری بر مشتریان داشته باشد.
همچنین بخوانید:«96 ایده کسب و کار اینترنتی با سرمایه کم (زیر 10 میلیون)»
انواع مزیت رقابتی
در بسیاری از منابع، مزیتهای رقابتی به پنج دسته کلی تقسیم میشوند که در این بخش بهطور خلاصه انواع مزیت رقابتی را بررسی میکنیم.
۱- مزیت ساده در مقابل مزیت مرکب
در این دسته، مزیت رقابتی را از نظر عملکرد به دو دسته ساده و مرکب تقسیم میکنیم. مزیت رقابتی ساده به تنهایی کار میکند؛ اما مزیت رقابتی مرکب با مزیتهای دیگر در تعامل است و یک مجموعه را تشکیل میدهند.
اگر مزیت رقابتی یک سازمان نامشهود باشد، رقبا به سختی میتوانند آن را کپی کنند.
۲- مزیت مشهود در مقابل مزیت نامشهود
مزیت رقابتی مشهود را میتوان با چشم مشاهده کرد. داراییهای فیزیکی مانند تجهیزات و ماشینآلات در دسته مزیتهای رقابتی مشهود قرار میگیرند. در مقابل، مشاهده مزیت رقابتی نامشهود به شکل فیزیکی امکانپذیر نیست؛ برای مثال فرهنگ سازمانی یا نوآریهای یک سازمان یک مزیت رقابتی نامشهود هستند و با اینکه قابل مشاهده نیستند؛ اما سود زیادی برای سازمان به ارمغان میآورند و تاثیر زیادی بر موفقیت آن دارند. اگر مزیت رقابتی یک سازمان نامشهود باشد، رقبا به سختی میتوانند آن را کپی کنند؛ زیرا این مزیت رقابتی، ناشی از شیوههای برنامهریزی، سبکهای مدیریتی، ساختارهای سازمانی و… است.
۳- مزیت موقتی در مقابل مزیت پایدار
مزیت رقابتی میتواند پایدار یا ناپایدار باشد. مزیت رقابتی موقتی همانطور که از نامش پیداست کوتاهمدت است؛ اما مزیت رقابتی پایدار در مدت طولانی ثابت است و رقبا نمیتوانند بهراحتی به آن برسند. همچنین مزیت پایدار میتواند از مجموعهای از مزیتهای موقتی تشکیل شده باشد؛ برای مثال شهرت برند یک مزیت رقابتی پایدار است که از مجموعهای مزیتهای موقتی تشکیل شده است که در یک بازه زمانی طولانی توانستهاند برند را مشهور کنند.
۴- مزیت متجانس در مقابل مزیت نامتجانس
مزیت رقابتی برخی از شرکتها با یکدیگر مشابه است. این شرکتها برای اینکه بتوانند در رقابت پیروز شوند، نمیتوانند مزیت متمایزی را ارائه دهند؛ پس باید سعی کنند تا همان مزیت مشابه را بهتر از دیگران ارائه دهند. برای این کار لازم است که استفاده اثر بخشتری از منابع داشته باشند و روشها را بهتر اجرا کنند.
از طرف دیگر برخی از مزیتهای رقابتی نامتجانس هستند؛ یعنی هر چه مزیت متفاوتتر از دیگران باشد ارزش بیشتری برای سازمان ایجاد میکند. شرکتها سعی میکنند تا با ارائه محصولات و خدمات متفاوت، ترکیب متفاوت منابع مختلف و… ارزش بهتر و متفاوتتری از رقبا به مشتریان خود ارائه دهند.
۵- مزیت موقعیتی در مقابل مزیت جنبشی
مزیتهای موقعیتی از ویژگیها و موجودیهای ایستا درون شرکت ایجاد میشوند. برای مثال اگر یک محصول در بازار نسبت به محصولات رقبا به میزان بیشتری در خردهفروشیها وجود داشته باشد یک مزیت رقابتی موقعیتی نسبت به رقبا دارند؛ زیرا دسترسی مشتریان به این محصولات سادهتر است.
مزیت رقابتی جنبشی یا پویا باعث میشود که کارایی و اثربخشی شرکت در بازار بیشتر باشد. این مزیتها معمولا بر قابلیتها و دانش سازمان استوار است. مزیتهای رقابتی پویا به ۴ دسته مزیتهای فنی، سازمانی، استراتژیک و کارآفرینی تقسیم میشوند. مزیتهای رقابتی پویا و جنبشی با یکدیگر تعامل دارند و بر هم تاثیر میگذارند؛ به طوری که مزیتهای پویا میتوانند مزیتهای رقابتی را تقویت کنند، سپس موقعیت سازمان ارتقا مییابد و به دنبال آن مزیتهای پویا هم بهبود مییابند.
راههای ایجاد مزیت رقابتی در کسب و کار
با تغییر شیوه زندگی افراد و ورود تکنولوژی به زندگی همه افراد، رقابت کسب و کارها با یکدیگر سختتر شده است. سرعت رشد کسب و کارها افزایش یافته است و هر روز محصولات متنوع به شیوههای متفاوتی در بازار عرضه میشوند؛ به همین دلیل مشتریان انتخابهای زیادی دارند و خواستههای آنها با سرعت زیادی تغییر میکند. حال در این وضعیت صاحبان کسب و کارها باید از خود بپرسند که مخاطبان چرا باید محصولات شرکت ما را خریداری کنند؟ با پاسخ به این سوال میتوان بهسادگی یک مزیت رقابتی ایجاد کرد و مشتریان خوبی جذب کرد. البته پاسخ دادن به این سوال کار سادهای نیست و باید زمان و منابع زیادی برای آن صرف کنید.
همانطور که در بخش قبل بررسی کردیم، مزیتهای رقابتی متفاوتی برای انواع کسبوکار وجود دارد که هر کسبوکار میتواند با توجه به شرایط موجود در بازار و سازمان خود، یک یا چند مورد از آنها را برای سازمان خود ایجاد کند. همچنین راههای متفاوتی برای ایجاد مزیت رقابتی در یک سازمان وجود دارد. در ادامه این مطلب ما برخی از این روشها را بررسی میکنیم؛ با ما همراه باشید.
۱- تا جایی که میتوانید قیمتهای خود را کاهش دهید
قطعا قیمت کم برای مشتریان جذاب است؛ پس شما میتوانید از این موضوع برای ایجاد مزیت رقابتی استفاده کنید. به یاد داشته باشید که برای اتخاذ این روش باید دقت فراوانی داشته باشید و با اطمینان کامل این کار را انجام دهید؛ زیرا اگر بدون فکر کافی و برنامه دقیق قیمتهای خود را کاهش دهید، ضرر زیادی در بلندمدت به کسبوکار شما وارد خواهد شد. همچنین باید به محصول یا خدمات خود توجه کنید و ببینید آیا قیمت پایین برای شما مناسب است یا خیر؛ برای مثال نمیتوان برای کالاهای لوکس از این روش استفاده کرد. همچنین دقت کنید که با کاهش قیمتها نباید از کیفیت کار خود کم کنید؛ زیرا هیچکس برای کار بیکیفیت هزینهای پرداخت نمیکند.
نوآوری یکی از بهترین مزیتهای رقابتی برای همه کسب و کارها در دنیای امروز است.
۲- نوآوری داشته باشید
نوآوری یکی از بهترین مزیتهای رقابتی برای همه کسب و کارها در دنیای امروز است. با ایجاد نوآوری در محصولات و خدمات، شیوه ارائه آنها، بازاریابی و… میتوانید مزیت خوبی برای خود ایجاد کنید و سهم بزرگی از بازار را کسب کنید. بسیاری از شرکتهای موفق امروز، همان کسبوکارهای سنتی هستند که با نوآوری ارائه شدهاند. تاکسیهای اینترنتی یکی از بارزترین نمونههای این موضوع هستند.
۳- مخاطب هدف خود را بشناسید
شناخت مخاطب هدف در تمام مراحل یک کسب و کار بسیار مهم است و تاثیر زیادی بر موفقیت آن دارد. شناخت پرسونای مخاطب در ایجاد مزیت رقابتی هم یک روش بسیار مهم است. با شناخت نیازها، علایق و خواستههای مشتریان میتوانید با روش موثرتر و سادهتری در بازار تقاضا ایجاد کنید و از رقبا پیشی بگیرید.
۴- برند خود را ایجاد کنید
روشهای زیادی برای برندسازی وجود دارد که با یادگیری آنها میتوانید مزیت رقابتی بسیار خوبی برای خود ایجاد کنید. ارزش برند تاثیر شگفتانگیزی بر موفقیت کسبوکار شما دارد. با بررسی برندهای بزرگ و معتبر دنیا میتوانید به اهمیت این موضوع پی ببرید. مشتریان وفادار به یک برند حاضر هستند برای تمام محصولات آن هر قیمتی را پرداخت کنند. محصولات و خدمات برندهای معتبر دنیا هم خالی از اشکال نیست؛ اما عشق مخاطبان به این برندها این مشکلات را در ذهن آنها کوچکتر میکند و این برندها هم میدانند که چگونه مشتری خود را راضی نگهدارند.
۵- با تغییرات تکنولوژی همراه باشید
در سالهای اخیر تکنولوژی با سرعت غیرقابلباوری رشد کرده است. در گذشته تکنولوژی زیاد در زندگی افراد تاثیر نداشت و سالها زمان لازم بود تا در زندگی مردم نقش پررنگی پیدا کند؛ اما امروزه تکنولوژی با سرعت زیادی ظهور میکند، در زندگی مردم وارد میشود و تمام کسبوکارها را تغییر میدهد بهگونهای که هر کسبوکار برای بقای خود باید مدل کسبوکار خود را با آنها تطبیق دهد. شما هم اگر میخواهید مشتریان خود را از دست ندهید و از رقبا پیشی بگیرید باید در ابتدای ورود هر تکنولوژی آن را در کسبوکار خود وارد کنید و یک مزیت رقابتی ویژه برای خود ایجاد کنید.
۶- تیم خود را بهبود دهید
داشتن یک تیم عالی به موفقیت هر کسبوکاری کمک میکند؛ زیرا فراد تیم هستند که یک سازمان را شکل میدهند و برای آن برنامهریزی میکنند. قطعا افراد متخصص بهتر از دیگران میتوانند سازمان را به سمت موفقیت هدایت کنند و مزیت رقابتی برای آن ایجاد کنند. بهتر است که اعضای تیم شما مهارتهای مکمل یکدیگر را داشته باشند و ضعفهای یکدیگر را پوشش دهند. اعضای یک تیم خوب در سختیها و مشکلات پشت یکدیگر قرار دارند و با کمک یکدیگر میتوانند از شرایط سخت عبور کنند. همین موضوع میتواند یک مزیت رقابتی ویژه برای کسبوکار شما باشد.
قطعا برای رقابت باید دانش تخصصی و عمومی خود را در سطح بالایی نگهدارید. اطلاع داشتن از شرایط و اقدامات رقبا، همچنین آگاهی از شرایط جامعه و مردم باعث میشود که تهدیدها و فرصتها را شناسایی کنید و فردی آگاه در کسبوکار خود باشید. قطعا این موضوع هم می تواند یک مزیت رقابتی برای کسبوکار شما باشد. بهدنبال دانش بهروز در زمینههای مختلف مرتبط با کسب و کار خود باشید و سعی کنید که این دانش را وارد کار خود کنید.
مزیت رقابتی مجموعهای از عوامل و توانمندیها است که باعث برتری یک کسبوکار نسبت به رقبای آن میشود.
نتیجهگیری
همانطور که گفتیم، مزیت رقابتی مجموعهای از عوامل و توانمندیها است که باعث برتری یک کسبوکار نسبت به رقبای آن میشود. مزیت رقابتی یا Competitive Advantage ارزشی است که یک کسبوکار به مشتریان خود ارائه میدهد. این ارزشها جذابیتهایی برای مشتری دارند که باعث میشود مشتری جذب این شرکت شود. هر چهقدر این ارزشها به ارزشهای موردنظر مشتری نزدیکتر باشد، مزیت رقابتی شما قویتر میشود و مشتریان وفادارتر و بیشتری خواهید داشت. مزیت را به پنج دسته کلی تقسیم میکنند که در قسمتهای بالا آنها را به طور کامل توضیح دادیم.
در دنیای امروز که رشد کسبوکارها افزایش یافته است و رقابت بین آنها زیاد شده است، صاحبان کسبوکارها باید از خود بپرسند که مخاطبان چرا باید محصولات شرکت ما را خریداری کنند؟ با پاسخ به این سوال میتوان بهسادگی یک مزیت رقابتی ایجاد کرد و مشتریان خوبی جذب کرد. البته پاسخ دادن به این سوال کار سادهای نیست و باید زمان و منابع زیادی برای آن صرف شود. راههای متفاوتی برای ایجاد مزیت رقابتی در یک سازمان وجود دارد که در این مطلب به هفت مورد از آنها اشاره کردیم.
همچنین بخوانید: «گیمیفیکیشن (Gamification) چیست؟ 8 مثال + کاربر بازی گونگی»
دیدگاهتان را بنویسید