چگونه ۵ برابر دیگران عمر کنیم
نویسنده: سمیرا ذاکرانی – مدرس مطالعه شریف
مغز انسان سیستمی پیچیده و پیشرفته است که قدرت و توانایی خارقالعادهای دارد. قدرتی که حتی در تصور ما هم نمیگنجد؛ اما متاسفانه بیشتر ما به دلیل ناآشنایی با تواناییهای مغزمان کارهایمان را با سرعت و راندمانی بسیار پایینتر از توان مغز خود انجام میدهیم. اگر به زندگی افراد موفق دقت کنید متوجه میشوید همه آنها پیشرفتی بسیار سریعتر از بقیه افراد داشتهاند. البته این استفاده مفید از مغز راهکارهای ساده اما بسیار موثری دارد و اگر ما بتوانیم تنها ۱۰ درصد از ظرفیت مغز خود بیشتر استفاده کنیم به یک نابغه واقعی تبدیل میشویم و قادر به انجام هر کاری در زندگی خودخواهیم بود. طبق تحقیقات بزرگترین نوابغ دنیا همچون انیشتین و لئوناردو داوینچی و… تنها از حدود ۱۳ درصد از توان مغز خود استفاده میکردند! آیا دوست دارید با ایجاد پنج نکته ساده در زندگی خود راندمان مغزتان را پنج برابر کنید و به موقعیتهای خارقالعادهای دست بیابید؟
پنج راه استفاده از قدرت مغز برای رسیدن به راندمان ۵ برابر در کار، زندگی و تحصیل
گام اول: تهیه life log
یک کرنومتر تهیه کنید (معمولا همه موبایلها این امکان را دارند) و سعی کنید از کارهایی که تا ۱۰ روز آینده انجام میدهید لیستی تهیه کنید و مدتزمان صرف شده برای هریک از کارهای خود را یادداشت کنید. حال میانگینی از همه کارهایی که در این ۱۰ روز انجام دادهاید تهیه کنید، مثلا ببینید که در این ۱۰ روز بهطور میانگین چند ساعت را به مطالعه پرداختهاید یا چند ساعت را بیکار بودهاید؟ سعی کنید تا حد ممکن برنامه زندگی یا Life log خود را واقعبینانه و دقیق استخراج کنید. حالا با مشورت اطرافیان کارهایی را که مهم یا ضروری نبودهاند یادداشت کنید و ببینید زمان هدررفته شما برای انجام این کارها چقدر بوده است و در انتها برای حذف کارهای غیرضروری و غیرمهم و اوقاتی که به بطالت گذراندهاید اقدام کنید.
این راهحل بسیار مناسبی برای افزایش راندمان زندگی شما است؛ زیرا مغز انسان بهطور خودکار تمایل به راضی نگهداشتن ما دارد و تا زمانی که این برنامه بهصورت مکتوب درنیاید برای مغز انسان باورکردنی نیست که برنامه واقعی و عملی زندگی ما چگونه است. برای مثال اگر شما فکر میکنید بهطور متوسط یک ساعت در روز به تماشای تلویزیون مشغول هستید، با نوشتن برنامه زندگی خود ممکن است به این نتیجه برسید که شما بهطور متوسط روزی ۳ ساعت را به تماشای تلویزیون میپردازید و این یعنی یکهشتم کل زندگی شما که بخش بسیار بزرگی است!
حتما از انجام این تمرین شگفتزده خواهید شد و اصلا باور نخواهید کرد که چه زمان طولانی را صرف کارهایی نظیر صحبت کردن با تلفن، حواسپرتی، رفتوآمد و … میکنید. از همین امروز آغاز کنید و یک کاغذ و قلم همیشه همراه خود داشته باشید. اوقات اتلاف وقت زندگی افراد معمولی گاهی به ۵ ساعت در روز نیز میرسد. شما میتوانید این بخش مهم ازدسترفته زندگی خود را دوباره بازیابی کنید و از این طریق راندمان خود را تا ۵ برابر افزایش دهید.
گام دوم: تدوین برنامه هفتگی
برای روز و هفته خود یک برنامه از پیش تعیینشده داشته باشید. یک سررسید کوچک تهیه کنید و در پایان روز جمعه یک برنامه یکهفتهای برای هفته آینده خود ترتیب دهید و در هر صفحه سررسید کارهای آن روز را با ذکر زمان موردنیاز آن یادداشت کنید. سعی کنید لیست کارهایتان خیلی طولانی نباشد. برای هر روز ۵ تا ۷ آیتم کافی است و سعی کنید ساعت مشخصی برای انجام هر کار درنظرداشته باشید.
نکته اول: اگر از برنامه خود به هر دلیلی خارج شدید دوباره ادامه دهید و به علت از دست دادن یکی از کارها کل برنامه را به هم نریزید.
نکته دوم: سعی کنید در برنامه خود اولویتبندی داشته باشید؛ یعنی پس از نوشتن لیست کارها سعی کنید مهمترین و ضروریترین آنها را انتخاب کنید و با شماره یک علامتگذاری کنید و بعد شماره دو و سه و …
نکته سوم: روز خود را با مهمترین و سختترین کار لیست خود آغاز کنید.
همین تمرین ساده میتواند بهراحتی راندمان زندگی شمارا دو برابر کند و پس از مدتی مغز شما برنامهریزی میشود و بهطور ناخودآگاه مغز، آمادگی و ظرفیت بیشتری از خود نشان خواهد داد.
گام سوم: تندخوانی بیاموزید
در عصر فناوری اطلاعات یکی از مهمترین ثروتهای ما اطلاعات و ارتباطات ما است و هر فردی در هر شغل و سنی انبوهی از نامههای خواندهنشده و کتابهای ضروری برای شغل، تحصیل و زندگیاش دارد و اگر ما از غافله علم و دانش و فناوری عقب بمانیم و اگر نتوانیم در هر شغلی که هستیم اطلاعات خود را بهروز نگهداریم، حتما افراد دیگر گوی سبقت را از ما خواهند ربود و سرانجام ما نمیتوانیم از راندمان و جایگاه مناسب خود بهرهمند شویم. به قول حضرت علی (ع) که میفرمایند: «دانش ما گرانبهاترین ثروت ماست.» در بسیاری از کشورها برای همه رشتههای تحصیلی دورههای اجباری برای بهروزرسانی اطلاعات افراد گذاشتهشده که بدون مطالعه و گذراندن این دورهها فرد نمیتواند مدرک تحصیلی خود را حفظ نماید.
این مسئله جهانی یعنی کمبود وقت و حجم عظیم اطلاعات راهحل بسیار سادهای دارد و آنهم آموختن فن تندخوانی است. آقای برایان تریسی در کتاب مدیریت زمان خود از تندخوانی بهعنوان یکی از راههای دستیابی به مدیریت زمان مناسب نام برده و آموختن این فن را برای هر کسی ضروری و مهم قلمداد کرده است. مثلا پنج برابر تندتر خواندن با درک مطلب مناسب (این مهارتی است که برای همه افراد قابل آموختن است) میتواند زندگی یک فرد در حال تحصیل یا یک مدیر را متحول کند و راندمان او را در کار و تحصیل تا پنج برابر افزایش دهد. برای مثال فردی که میخواهد در کنکور کارشناسی ارشد شرکت کند و در رشته MBA دانشگاه شریف قبول شود، با سرعت ۱۵۰ کلمه در دقیقه مطالعه میکند و تندخوانی نیاموخته و از حافظه بسیار ضعیفی برخوردار است. اکنون هم حجم مطالبی را که باید بخواند بر سرعت مطالعه او تقسیم کنید. میبینید که این فرد برای خواندن ۵۰۰۰ صفحه کتاب به ۵ سال زمان نیاز دارد. با تندخوانی میتوانید موانع را از سر راه بردارید؛ مثلا همین فرد با یادگیری تندخوانی و رسیدن بهسرعت مطالعه ۱۰۰۰ کلمه در دقیقه میتواند سرعت رسیدن خود به این هدف را ۶ برابر کند.
گام چهارم: حافظه خود را تقویت کنید
بسیاری از اتلافوقتها و کاهش راندمان ما مربوط به فراموشکاریهای ما است. یک ضربالمثل قدیمی میگوید: «خیاط اگر سوزنش را گم نمیکرد روزی ۱۰ دست لباس میدوخت.» به زندگی خود بنگرید؛ از خواب بیدار میشوید، ناگهان متوجه میشوید امروز روز آخر ثبتنام دانشگاه است و شما فراموش کرده بودید. حال به سراغ اینترنت میروید و متوجه میشوید از دیشب قطع شده؛ مجبور میشوید به کافینت بروید و تمام روز خود و برنامههایتان را از دست میدهید. در انتهای روز پس از اتلاف یک روز کامل به یاد میآورید که کلید خود را فراموش کردهاید؛ حال باید به دنبال کلیدساز رفته و وقت، انرژی و پول خود را دوباره صرف کنید.
بهطور متوسط یک فرد با حافظه متوسط و قوی از راندمانی ۲ تا ۳ برابر یک فرد با حافظه ضعیف برخوردار است. بسیاری از افراد میاندیشند که حافظه امری ذاتی و ارثی است؛ در حالی که اصلا اینطور نیست. هر فردی با هر سن، شغل و شرایط زندگی میتواند حافظه خود را به طرز باورنکردنی افزایش دهد و از این توانایی بالقوه مغز خود استفاده کند. به این بیندیشید که اگر بتوانید نام و فامیل مشتریهای خود را به یاد داشته باشید، کلیدتان را فراموش نکنید، موبایلتان را گم نکنید و همه کارهایتان را به ترتیب در ذهنتان داشته باشید چه اتفاقی برای راندمان زندگی شما میافتد. تصور کنید اگر بهراحتی برای امتحانهای دانشگاه آماده شوید و همه آموختههایتان را در حافظه نگهدارید، به چه نقطه مطلوبی از دانش دست مییابید و چند برابر پیشرفت خواهید کرد؟ در شغل، تحصیل و زندگیتان چه تغییراتی حاصل خواهد شد؟ قدرت حافظه یکی از موهبتهای خداوند است و استفاده از آن فنون سادهای دارد که منجر به تغییرات بزرگ میشود. با تمرینهای ساده میتوانید به این قدرت مغز خود دستیابید و بهراحتی با بهکارگیری آن راندمان خود را افزایش دهید.
گام پنجم: معجزه تمرکز
یکی از رازهای راندمان بسیار بالای نوابغ بزرگ دنیا، توانایی آنها در متمرکز بودن روی اهداف، خواستهها و تمرکز در انجام کارها است. با مطالعه زندگینامه بزرگان، داستانهای جالبی از متمرکز بودن آنها میبینیم. مثلا انیشتین در حال فکر کردن به حل یک مسئله حتی مسیر خانه خود را هم گم میکرد و آنقدر غرق در کارش بوده که به هیچچیز دیگری توجه نمیکرده و یکبار که همسر خود را در خیابان میبیند، اصلا او را نمیشناسد. در مثال دیگری از حضرت امیرالمومنین علی (ع) نقلشده که ایشان هنگام نماز از چنان تمرکزی برخوردار بودند که هنگامی که تیر را از پای ایشان بیرون میآوردند، متوجه درد آن نمیشدند و این همان راز نوابغ دنیا است.
یکقلم و کاغذ کنار دست خود داشته باشید و زمانهایی را که حواستان از انجام کاری پرت میشود یادداشت کنید. ببینید که هنگام مطالعه، انجام کار و در زندگی شخصی یا تحصیلی خود، چند ساعت در روز را به خاطر حواسپرتی و فرورفتن در فکر و عدم تمرکز بر کارتان از دست میدهید.
در بررسی و تحقیقی که در جهاد دانشگاه شریف انجام دادیم، متوجه شدیم بیش از ۸۰ درصد دانشجویان از مشکل حواسپرتی هنگام مطالعه و تحصیل رنج میبرند و این آمار قابلتوجهی است. پس اگر فردی بتواند تمرکز خود را تقویت کند میتواند راندمان خود را در کار، تحصیل و زندگیاش تا ۵ برابر بیشتر کند.
نکته ۱: تمرکز امری اکتسابی است و هر فردی میتواند تمرکز خود را ۲۰ تا ۸۰ درصد ارتقاء دهد.
نکته ۲: تمرینهای تمرکز و حافظه بسیار ساده هستند و به زمان زیادی احتیاج ندارند. کافی است بخواهید و هر روز وقت کمی برای انجام تمرینها بگذارید تا بتوانید راندمان خود را دو برابر کنید.
همه نوابغ دنیا همواره از راندمان بسیار بالایی در زندگی، کار و تحصیل خود بهرهمند بودهاند و این امر باعث شده که بتوانند تغییرات شگفتانگیزی در دنیای پیرامون خود ایجاد کنند و زندگی کنونی ما مدیون اکتشافات و اختراعات این بزرگان است.
با اینکه مغز ما مانند سیستمی بینقص و قدرتمند برای رسیدن به همه اهداف و موفقیت در همه ابعاد زندگی طراحیشده است و با اینکه در ادامه میآموزیم این سفینه قدرتمند را چگونه هدایت کنیم و به بهرهوری حداکثر از آن برسیم، اما در طول این مسیر هرگز از توکل و یاد خداوند غافل نشوید؛ زیرا توکل و اعتماد به خداوند تضمین دستیابی به بهترین اهداف و مسیرها و رسیدن به بالاترین راندمان مغز است.
به قول حافظ شیرازی:
تکیه بر تقوا و دانش در طریقت کافری است راهرو گر صد هنر دارد توکل بایدش
دیدگاهتان را بنویسید