افراد کمالگرا چه ویژگیهایی دارند؟ + ۱۰ ترفند مقابله با کمالگرایی
اگر از آن دسته افرادی هستید که وسواس شدیدی دارید تا کارهایی که انجام میدهید، بیعیب و نقص باشد؛ شما کمالگرا هستید. افرادی که دچار کمالگرایی افراطی میشوند، بیوقفه به دنبال بهترینها هستند؛ کمالگرایان میخواهند همه چیز بهتر از آن چیزی که هست باشد.
در دنیایی که ما در آن زندگی میکنیم کمالگرایی ارزش زیادی دارد. همیشه اطرافیان، ما را برای رسیدن به اهداف تشویق کردهاند؛ اما به ما آموزش ندادهاند که چگونه در این راه تعادل داشته باشیم. به همین علت افراد کمالگرای افراطی برای رسیدن به اهداف بزرگ، هر چه دارند را فدا میکنند.
بسیاری از افراد کمالگرا، به کمالگرایی خود پایبند هستند و خود را به علت داشتن این ویژگی تحسین میکنند؛ اما این موضوع به مرور زمان باعث بروز مشکلاتی در زندگی آنها میشود. برای درمان کمالگرایی ابتدا باید آن را تشخیص دهید و این کار بسیار دشوار است؛ زیرا افراد معمولا تمایلات کمالگرایانه را با مواردی مانند سختکوشی و اشتیاق اشتباه میگیرند. اگر میخواهید با نشانههای افراد کمالگرا و راههای درمان آن آشنا شوید؛ با ما همراه باشید.
سرفصلهای عنوانشده در این مقاله عبارتاند از:
- تعریف کمالگرایی
- نشانههای افراد کمالگرا
- درمان کمالگرایی
تعریف کمالگرایی
در روانشناسی به حالتی کمالگرایی، کمالطلبی یا کمالپرستی میگویند که فرد در آن به به شکل افراطی میخواهد کارها را به بهترین حالت ممکن انجام دهد و اگر در این کار موفق نشود شکست میخورد و احساس افسردگی شدید میکند. افراد کمالگرا به حد کم یا متوسط قانع نیستند و همه چیز را به بهترین حالت ممکن آن میخواهند. کمالگرایی مجموعهای از افکار است که باعث میشود فرد اهداف غیرواقع بینانه داشته باشد و زمانی که به آنها نرسد زندگی برای او سخت میشود.
نشانههای افراد کمالگرا
قبل از اینکه بخواهید کمالگرایی را درمان کنید باید نشانههای آن را بشناسید. برخی عوامل که نشاندهنده شخصیت کمالگرایی در افراد هستند عبارتاند از:
۱- اشتباه گرفتن سختکوشی با کمالگرایی
تلاش زیاد و سختکوشی برای رسیدن به اهداف لازم و ضروری است؛ اما زمانی که کمالگرایی بیش از حد میشود، فرد برای توجیه کردن فشارهای زیادی که به خود میآورد برچسب سختکوشی میزند. این کار اشتباه است؛ زیرا باعث میشود فرد تلاشهای بیهوده و غیرضروری داشته باشد. اگر توانایی کنترل کردن کمالگرایی را داشته باشید، میتوانید با تلاش و زحمت کمتر کارهای بزرگی انجام دهید.
۲- داشتن حالت تدافعی
افراد کمالگرا به حرفهایی که دیگران درباره آنها میزنند توجه زیادی دارند؛ این مسئله باعث میشود حتی حرفهایی که دیگران برای بهتر شدن آنها میزنند، برای آنها آزاردهنده باشد و بدون توجه به مفهوم حرف آنها بلافاصله حالت تدافعی بگیرند. این واکنش برای افراد کمالطلب به صورت ناخواسته است؛ زیرا آنها فقط میخواهند به موفقیت برسند. اگر افراد کمالگرا باور داشته باشند که بازخوردهای دیگران باعث پیشرفت آنها میشود، میتوانند زودتر به اهداف مورد نظر خود برسند.
همچنین بخوانید: «توسعه فردی چیست؟ چگونه برنامه توسعه فردی (IDP) داشته باشیم؟»
۳- انتقاد کردن از دیگران
همانطور که گفته شد افراد کمالگرا از مورد انتقاد قرار گرفتن توسط دیگران بیزار هستند، اما خود همیشه به دو دلیل از دیگران انتقاد میکنند. دلیل اول این است که همیشه خود را با دیگران مقایسه میکنند؛ به همین علت تحقیر کردن افراد دیگر احساس خوبی به آنها میدهد. دلیل دوم این است که افراد کمالگرا همه چیز را با معیارهای کمالگرایانه خود میسنجند. این معیارها همیشه از سطح توانایی افراد سختترهستند به همین علت افراد کمالگرا همیشه از دیگران انتقاد میکنند.
افراد کمالگرا همیشه از شکست خوردن میترسند، به همین علت کارهای خود را عقب میاندازند.
۴- عقب انداختن کارها
افراد کمالگرا همیشه از شکست خوردن میترسند، به همین علت کارهای خود را عقب میاندازند. این افراد میخواهند حتی کارهای روزانه و عادی خود را بیعیب و نقص انجام دهند. برای مثال نویسندگان هنگامی که شروع به نوشتن میکنند، هر چیزی را که به ذهن آنها میرسد مینویسند، حتی اگر از آنها استفاده نکنند؛ اما افراد کمالگرا چون همیشه می خواهند بهترین باشند، اگر حس کنند که ایده آنها عالی نیست، متوقف میشوند و نمیتوانند کارهای خود را شروع کنند. این افراد اگر شروع نکنند و فقط منتظر ایدههای عالی باشند، هیچگاه نمیتوانند به ایدههای خلاقانه برسند. جودی پیکو برای پرهیز از کمالگرایی میگوید: «شما میتوانید صفحهای را که نوشتههای بدی دارد ویرایش کنید، اما صفحه خالی را نمیتوانید ویرایش کنید.»
۵- عذاب وجدان داشتن
افراد کمالگرا همیشه احساس گناه و عذاب وجدان دارند؛ زیرا احساس میکنند به اندازه کافی تلاش نکردهاند. این احساس گناه به مرور زمان باعث میشود که آنها استرس پیدا کنند و دچار افسردگی شوند. گفتوگو درونی باعث تقویت این احساس در آنها میشود؛ زیرا آنها با تکرار کردن افکار منفی باعث میشوند که این افکار برای آنها به باور تبدیل شود. افراد کمالگرا برای راحت شدن از این حس باید مدتی کار خود را متوقف کنند و تمام افکار منفی را روی یک کاغذ یادداشت کنند. با این کار میتوانند برای مدت کوتاهی جریان افکار منفی خود را آرام کنند و عاقلانه فکر کنند.
۶- خود را مقصر کردن
افراد کمالگرا انعطافپذیری کمی دارند، به همین دلیل خود را به شدت در کوچکترین مشکلات مقصر میدانند؛ به حدی که این مشکلات باعث میشوند آنها بسیار ناامید شوند. این افراد پس از شکست نیز نمیتوانند دوباره تلاش کنند تا به موفقیت برسند؛ به همین علت باید یاد بگیرند که شکست خوردن به معنای ناتوانی آنها نیست.
۷- خوشحالی از شکست دیگران
افراد کمالگرا از شکست خوردن دیگران خوشحال میشوند. این احساس به معنای بد ذات بودن آنها نیست؛ زیرا آنها همیشه به شکست خود فکر میکنند و به دنبال افرادی مانند خود هستند و اگر شکست آنها را ببینند احساس خوبی پیدا میکنند. البته این احساس خوشحالی نیز کوتاهمدت است؛ زیرا افراد کمالگرا احساس رقابت دارند و ممکن است پس از مدتی به علت اینکه شبیه این افراد هستند، احساس بدی پیدا کنند.
۸- ریسک نکردن
ترس از شکست باعث میشود افراد کمالگرا کارهای ریسکپذیر انجام ندهند. آنها ممکن است ایدههای بسیار خوبی داشته باشند؛ اما به دلیل ترس از شکست، خطر نکنند و ایده آنها نیز به جایی نرسند. این افراد باید سعی کنند فعالیتهای همراه با ریسک را انجام دهند، زیرا با این کار اعتماد به نفس خود را بالا میبرند.
۹-کار کردن بیش از حد
افراد کمالگرا بیش از اندازه کار میکنند و معمولا دیرتر از سایر همکاران از محل کار خود بیرون میروند. آنها به حدی سخت کار میکنند که مطمئن شوند همه کارهای آنها به درستی انجام شده است. وسواسی که افراد کمالگرا در کار کردن دارند باعث میشود مسئولیت بیشتری برعهده بگیرند؛ تا حدی که برخی وظایف همکاران خود را نیز انجام دهند. افراد کمالگرا بهتر است که این حس را در خود کنترل کنند و سعی کنند با تمام شدن ساعت کاری به منزل بروند.
ترس از طرد شدن باعث عدم پیشرفت گمالگرایان میشود.
۱۰-ترس از طرد شدن
کمالگرایان برای احساس آرامش و موفقیت به تایید دیگران نیاز دارند. این احساس باعث میشود تا حد زیادی از طرد شدن توسط دیگران بترسند. افراد کمالگرا بیشتر از اینکه به علایق خود توجه کنند، علایق دیگران را در نظر میگیرند. ترس از طرد شدن توسط دیگران باعث میشود تا آنها در انجام کارهای خود خلاقیت نداشته باشند و پیشرفت نکنند. بهتر است برای مقابله با این احساس تلاش کنند و زیاد از حد به نظرهای دیگران توجه نکنند.
۱۱- زیاد بیمار شدن
افراد کمالگرا برای رسیدن به اهداف بزرگ، فشارهای زیادی به خود میآورند و این فشارها آنها را بیمار میکند. استرس بیش از اندازه در آنها باعث بیماریهایی مانند بیماریهای قلبی، تضعیف سیستم ایمنی بدن، افزایش وزن و بالا رفتن ریسک سرطان و دیابت میشود.
۱۲- اهمیت بیش از حد به ظاهر
افراد کمالگرا همیشه نگران این هستند که دیگران درباره آنها چگونه فکر میکنند. این ترس باعث میشود آنها به ظاهر خود نیز خیلی توجه کنند و وقت خود را به علت وسواس زیاد هدر دهند. افراد کمالگرا برای جلوگیری از این احساس باید خود را دوست داشته باشند.
درمان کمالگرایی
برای درمان کمالگرایی باید ذهنیت خود را از کمالگرایی به مطلوبگرایی تغییر دهید. افرادی که ذهنیت مطلوبگرا دارند، به اندازه لازم برای رسیدن به موفقیت تلاش میکنند و در راستای رسیدن به اهداف خود انعطافپذیری بیشتری دارند. اگر افراد کمالگرا بتوانند احساس خود را به مطلوبگرایی تغییر دهند احساس شادی بیشتری میکنند و بهرهوری آنها نیز بیشتر میشود. برخی از راه های درمان کمالگرایی عبارتاند از:
۱- با پیامهای منفی مقابله کنید
گاهیاوقات هنگام کار کردن ممکن است احساس کنید که ندای درونی شما را به کمالگرایی تشویق میکند یا ممکن است حس کنید کاری که میکنید به نحو احسن انجام نشده است؛ در این زمان باید توانایی مدیریت خود را داشته باشید و بتوانید با این احساس مقابله کنید. بهتر است به خود یادآوری کنید که تمام تلاش خود را کردهاید و اگر نتیجه موردعلاقه شما نیست، فقط باید به دنبال دلیل آن باشید و سعی کنید اشکال کار خود را رفع کنید.
۲- زود قضاوت نکنید
همه ما انتظار داریم زمانی که کارهای خود را انجام میدهیم، نتایج مطلوب آن را ببینیم، اما همیشه این اتفاق نمیافتد. گاهیاوقات ممکن است نتیجهای که میگیریم با نتیجه دلخواه ما تفاوت زیادی داشته باشد. در این مواقع باید تلاش کنید به جای احساس شکست و زود قضاوت کردن، برنامه ریزی کنید و با تلاش بیشتر مشکل خود را رفع کنید.
۳- زیاد به جزئیات توجه نکنید
افراد کمالگرا گاهی آنقدر به جزئیات توجه میکنند که اصل قضیه را فراموش میکنند. این مسئله باعث میشود تلاش بیهوده داشته باشند و از هدف اصلی دور شوند. سعی کنید بدون استرس برای خود زمانبندی داشته باشید و برنامهریزی کنید که برای هر قسمت از پروژه چه مقدار انرژی صرف کنید. باید توجه داشته باشید که به جای قسمتهای جزئی و کم اهمیت به مسائل مهم توجه کنید.
۴- از مسیر لذت ببرید
افراد کمالگرا همیشه هدف و پیروزی را میبینند، این مسئله باعث میشود در حال انجام کار از آن لذت کافی نبرند. اگر برای انجام کارها فقط هدف مطلوب را ببینید استرس زیادی پیدا میکنید و کار کردن برای شما سخت میشود. کسی که از انجام کار خود لذت ببرد، نتیجه بهتری میبیند.
۵- دید همه یا هیچ نداشته باشید
افراد کمالگرا زمانی که با مشکل کوچکی در کار برخورد میکنند، خود را شکستخورده میدانند و کل پروژه را منتفی میکنند. بهتر است در نتیجهگیریهای خود از کلمه «بعضی» استفاده کنید. برای مثال بگویید: «بعضی قسمتهای کار خوب پیش میرود؛ اما همه قسمتهای آن به تلاش بیشتری نیاز دارد»
بهترین راه برای درمان کمالگرایی، داشتن اهداف واقعبینانه است.
۶- اهداف واقعبینانه داشته باشید
افراد کمالگرا همیشه اهدافی را انتخاب میکنند که رسیدن به آنها غیرممکن است؛ به همین علت مدتی بعد عصبی و مضطرب میشوند. بهتر است از ابتدا با توجه به تواناییهای خود اهداف قابلدسترس انتخاب کنید. زمانی که به هدف مورد نظر رسیدید، هدف بعدی را کمی سختتر انتخاب کنید؛ به این ترتیب میتوانید پیشرفت بزرگی در زندگی داشته باشید.
۷- از اشتباهات خود درس بگیرید
اگر به خاطر اشتباهاتی که رخ داده است همیشه خود را سرزنش میکنید، سعی کنید اشتباهات خود را بپذیرید و برای جبران آن تلاش کنید. کافی است یک نفس عمیق بکشید، با شهامت اشتباهات خود را بپذیرید و سعی کنید دوباره آنها را تکرار نکنید.
۸- روی نقاط مثبت خود تمرکز کنید
اگر از افراد کمالگرا هستید میتوانید به راحتی اشتباهات خود و دیگران را تشخیص دهید. اما اگر بتوانید این توانایی را در پیدا کردن نقاط مثبت نیز به کار ببرید؛ با تمرکز روی آنها تمرکز انتقادی شما متعادل میشود و به یک عادت مثبت تبدیل میشود.
۹- اهداف خود را به قسمتهای کوچکتر تقسیم کنید
برای اینکه راحتتر بتوانید به اهدافی که برای خود برنامهریزی کردید برسید، اهداف خود را به قسمتهای کوچکتر تقسیم کنید تا با موفقیت در آنها انگیزه بیشتری بگیرید. زمانی که به موفقیت رسیدید برای خود پاداش کوچکی در نظر بگیرید؛ زیرا این کار باعث میشود راحتتر از اشتباهات چشمپوشی کنید.
۱۰- مقایسه نکنید
یکی از دلایلی که باعث میشود افراد دچار کمالگرایی شوند، مقایسه خود با افرادی است که از آنها بهتر هستند. مقایسه کردن به این دلیل اتفاق میافتد که افراد کمالگرا الگوهای زندگی خود را بدون نقص میبینند. بهتر است به جای مقایسه کردن خود با دیگران، تواناییهای خود را پیدا کنید و سعی کنید آنها را بهبود دهید.
نتیجهگیری
در این مقاله تعریف کمالگرایی، نشانههای افراد کمالگرا و راههای درمان آن را بررسی کردیم. در روانشناسی به حالتی کمالگرایی، کمالطلبی یا کمالپرستی میگویند که فرد در آن به شکل افراطی میخواهد کارها را به بهترین حالت ممکن انجام دهد و اگر در این کار موفق نشود شکست میخورد، افسردگی شدید میگیرد و بسیاری از فرصتها را از دست میدهد. اگر احساس میکنید فرد کمالگرایی هستید، برای درمان آن نیازی به درمانهای خاص ندارید؛ بلکه با استفاده از راهکارهایی که گفته شد میتوانید مطلوبگرا باشید و به موفقیت و توسعه فردی در زندگی برسید.
همچنین بخوانید: «کمال گرایی (Perfectionism) چیست؟ ۸ راه درمان کمال طلبی»
1 Comments
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
خیلی عالی و کامل بود ،مطالب زیادی در این مورد خونده بودم ولی این مطلب خیلی کامل و جامع بود