انواع دوره های کوچینگ و ۹ تفاوت دوره کوچینگ با دورههای تخصصی
بیشک همه ما در زندگی با افرادی روبهرو شدهایم که توانایی درست اندیشیدن را ندارند. این افراد اغلب در زمان تصمیمگیری دچار سردرگمی شده و زمان انتخاب گزینههای پیش رو تردید دارند. از اینرو بهمرور زمان انگیزه کاری خود را از دست داده و برای رسیدن به اهداف خود دچار مشکل میشوند. شناسایی تواناییها و استعدادها و به کارگیری آنها برای بازدهی بیشتر در دورههایی تحت عنوان انواع دوره های کوچینگ ممکن خواهد بود.
دوره Coaching فرایندی است که با هدف بهبود عملکرد افراد در زندگی شخصی، حرفهای و اجتماعی وی بهکار گرفته میشود و بهجای تمرکز بر گذشته و آینده بر زمان حال تمرکز دارد. اگرچه الگوهای مختلفی برای دوره Coaching وجود دارد اما بین آموزش دادن و کمک برای یادگیری تفاوت بزرگی وجود دارد. باید گفت که در اینجا منظور ما از Coach مربی یا متخصص نیست بلکه Coach کسی است که فرایند یادگیری را برای ما تسهیل کرده و به ما کمک میکند تا با آگاهی به کشف مسائل بپردازیم. در این فرایند مربی یک رابطه حمایتی و دوطرفه با فرد برقرار کرده و مهارتهای کوچینگ را به وی میآموزد تا از این طریق فرد بتواند به نتایج دلخواه خود در زندگی شخصی برسد و همچنین اهداف شخصی یا حرفهای وی محقق شود.
در این مقاله قصد داریم در مورد انواع دوره های کوچینگ و انواع کوچینگ نظیر کوچینگ کسبوکار و کوچینگ سازمانی صحبت کنیم. سرفصلهای عنوان شده در این مقاله عبارتاند از:
- معنی کوچینگ چیست؟
- انواع کوچینگ
- تفاوت کوچینگ و منتورینگ
- تفاوت کوچینگ و Training
معنی کوچینگ چیست؟
تعاریف زیادی برای Coaching وجود دارد اما معنی کوچینگ از نگاه فدراسیون بینالمللی کوچینگ عبارت است از: «کوچینگ در یک فرایند فکری و خلاق با فرد همکاری میکند تا با الهام بخشیدن به وی پتانسیلهای شخصی و حرفهای او افزایش یابد.» در ادامه معنی کوچینگ میتوان گفت که کوچینگ علاوه بر مهارت نوعی فلسفه و نگرش به زندگی و کسبوکار است. افرادی که مهارتهای کوچینگ را میآموزند یاد میگیرند که با خوب گوش کردن و سؤال پرسیدن بر بهدست آوردن نتایج تمرکز کنند. درواقع یک مربی با کمک ابزارهایی که در اختیار دارد میتواند فرایند یادگیری را در فرد پشتیبانی کرده و تغییر رفتار در یادگیری را در وی ایجاد کند.
در انواع دوره های کوچینگ مربی به فرد کمک میکند تا عملکرد خود را بهبود بخشد به عبارتی برای یادگیری بهتر به فرد کمک میشود. یک مربی خوب معتقد است که فرد همیشه میتواند به مشکلات خود پاسخ داده و مسیر درست را تشخیص دهد اما ممکن است برای پیدا کردن پاسخ نیاز به کمک داشته باشد. در دورههای کوچینگ فرد آموزش میبیند که از حداکثر پتانسیل خود برای به حداکثر رساندن عملکردش استفاده کند و این درواقع نوعی کمک برای یادگیری است نه آموزش. بنابراین انتخابکننده و پیش برنده واقعی جلسات در دورههای کوچینگ خود شخص است و مربی فقط نقش یک تسهیلگر را بازی میکند.
یکی از قویترین ابزارهایی که یک رهبر میتواند برای بهبود عملکرد گروهش از آن استفاده کند، کوچینگ است. در یک دوره Coaching ابتدا هدف فرد مشخص میشود، سپس از طریق فرایند کوچینگ باید بر مهارتهایی که برای رسیدن به هدف موردنیاز است تمرکز کرد.
انواع دوره های کوچینگ در دو سطح یک و دو ارائه میشوند؛ بنابراین هزینه کوچینگ به سطح آموزشی آن بستگی دارد. همچنین هزینه کوچینگ دوره عادی، فشرده یا آنلاین با هم متفاوت است. هزینه دوره کوچینگ در سطح یک معمولا بیشتر از یک میلیون تومان است و قیمت نهایی آن زیر ۲ میلیون تومان برآورد میشود. این در حالی است که هزینه دوره کوچینگ سطح دو از ۲ میلیون تا زیر ۳ میلیون تومان برآورد میشود.
انواع دوره های کوچینگ
مهارتهای کوچینگ را میتوان با روشهای مختلفی به کار برد (بهخصوص با استفاده از سیستمهای مدرن امروزی استفاده از این مهارتها سادهتر نیز شده است). کوچینگ فرایندی است که میتوان آن را در موقعیتها و محیطهای متفاوت متناسب با نیاز افراد ارائه کرد. دوره Coaching میتواند بهصورت چهرهبهچهره، یکبهیک و در گروههای کوچک برگزار شود یا با دسترسی به طیف گستردهای از منابع اینترنتی قابل دانلود، میتوان آن را از راه دور و از طریق تلفن، اسکایپ، ایمیل یا پیامهای فوری برگزار کرد. کوچینگ میتواند برای اهداف مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
کوچینگ سازمانی یک توصیه عملی برای یک شرکت ارائه میدهد تا شرکت بتواند بهطور استراتژیک طرحهای مدیریتی که در تقویت سازمان نقش دارند را تقویت کند. کوچینگ سازمانی رشد کارکنان و افزایش مشارکت آنان را نیز مدیریت کند. کوچینگ سازمانی سبب گسترش عملکرد و کارآمدی مدیران و کارکنان در یک شرکت خواهد شد. در مورد انواع کوچینگ سازمانی در ادامه توضیح داده خواهد شد:
۱- کوچینگ عملکرد: در این دوره Coaching فعالیتهای کوچینگ با هدف افزایش کارایی فردی در نقش فعلی او در کار و افزایش بهرهوری وی انجام میشود. بهطور کلی کوچینگ عملکرد مبانی نظری و مدلهای خود را از روانشناسی کسبوکار و روانشناسی سرگرمی و نظریه روانشناسی عمومی به دست میآورد.
۲- کوچینگ مهارت: این دوره Coaching بر مهارتهای اصلی یک کارمند که نیاز است در نقش خود متمرکز شود، تمرکز دارد. کوچینگ مهارت یک رویکرد انعطافپذیر، انطباقی و در لحظه است که توسعه مهارتها را فراهم میسازد. کوچینگ مهارت بهطور خاص برای یک فرد طراحی شده و عموما بر دستیابی به تعدادی از اهداف توسعه مهارت که با نیازهای سازمان مرتبط است، تمرکز دارد.
۳- کوچینگ کسبوکار: کوچینگ کسبوکار همیشه در محدودیتهای فردی یا گروهی با زمینه سازمانی قرار میگیرد. کوچینگ کسبوکار این امکان را برای شما فراهم میسازد که فرد یا تیمی را وارد سازمان خود کنید تا بتواند به شما در رسیدن به هدفهایتان کمک کند. در کوچینگ کسبوکار ابتدا با مربی ملاقات کرده و اهداف موردنیاز شرکت تعریف میشود. سپس برای رسیدن به هدف باید یک برنامه عملی ایجاد کنید و زمانی که به نقطهای رسیدید که فکر میکنید همهچیز تحت کنترل است مربی شما را تنها میگذارد. بسیاری از افراد از خدمات کوچینگ کسبوکار برای پیشرفت شغلی خود بهره میبرند اما ممکن است متوجه شوند که وجود آنها برای موفقیت درازمدت شرکت مفید نخواهد بود.
۴- کوچینگ شغلی: کوچینگ شغلی نوعی کوچینگ سازمانی محسوب میشود. در این مدل مهارتهای کوچینگ بر نگرانیهای شغلی فردی تمرکز میکند. که با تشویق مربی و بازخورد تواناییهای فردی (که بهعنوان بخشی از مباحث اصلی در گزینههای شغلی مطرح است)، شکل میگیرد. این روند منجر به افزایش وضوح، تغییر شخصی و جلوگیری از عمل میشود.
۵- کوچینگ اجرایی: این نوع کوچینگ سازمانی بهعنوان یک راهکار برای بهبود عملکرد سازمانها و افراد شناختهشده است. نظریههای کسبوکار سازمانی باور دارند که با بهبود عملکرد بانفوذترین افراد درونسازمانی نتایج کسبوکار باید بهبود یابد. کوچینگ اجرایی اغلب توسط افرادی انجام میشود که خارج از سازمان حضور دارند و از آنها درخواست میشود تا برای یک مدتزمان مشخص یا در تعداد جلساتی مشخص به شرکت خدمت ارائه دهند.
۶- کوچینگ فردی: کوچینگ فردی به افرادی که مایل بهنوعی تغییرات قابل توجه در زندگی خود هستند کمک میکند. در این دوره Coaching به افراد کمک میشود تا آرزوها و هر آنچه را که در زندگی میخواهند به آن برسند برآورده شود.
تفاوت کوچینگ و منتورینگ
منتورینگ معمولا رابطه غیررسمی بین دو نفر است. یک منتور بسیاری از چیزهایی که یک Coach یا یک Trainer انجام میدهد میتواند انجام دهد اما تعهد رسمی بین هر یک از طرفین وجود ندارد. روابط منتورینگ اغلب بهتدریج از یک دوستی و یک انجمن حرفهای توسعه مییابد. با تمرکز بر عنوان مربی در منتورینگ درمییابید که او دارای بینشی ارزشمند است و تجربیات خود را به اشتراک میگذارد و شخصی که از منتور راهنمایی میگیرد تمایل دارد از وی مطالبی را بیاموزد. این دو نفر ممکن است در برخی موارد ماهیت خاص ارتباط خود را بشناسند اما ممکن است آن را نامگذاری نکنند. با تغییر شرایط زندگی ممکن است رابطه فرد با منتور بهتدریج صمیمیتر شود و اغلب به دوستی آن دو منجر میشود.
اصلیترین تفاوت کوچینگ و منتورینگ به تفاوت پاسخدهی مربی و مشاور برمیگردد. برخلاف منتورینگ که منتور یا همان مشاور راهحل یا پاسخی را برای رهایی از مشکل ارائه میدهد، در انواع دوره های کوچینگ، یک مربی راهحلی را ارائه نمیدهد بلکه کسی که راهنمایی میخواهد باید از طریق پرسیدن سؤالات درست، خودش به جواب برسد.
تفاوت کوچینگ و منتورینگ در این است که دوره کوچینگ بر تفکر شخصی مشتری تمرکز دارد و مشاوره را شامل نمیشود. درصورتی که منتورینگ شامل مشاوره دادن به مشتری در زمانهای مختلف است.
کوچینگ و منتورینگ ممکن است از مهارتها و رویکردهای مشابهای نیز استفاده کنند. یک منتور به احتمال زیاد یک متخصص است که گاهی اوقات در همان سازمان فعالیت کرده و معمولا یک فرد باتجربه است که از گذشته تا به امروز در مسیر آموزشدیده یا مشاوره شده خود راه میرود. CIPD روشن میکند که علاوه بر تفاوت کوچینگ و منتورینگ و همینطور counseling، فرایندهای مشابهای وجود دارد. آنها معمولا توسط افرادی با شرایط مختلف و روابط مختلف با مربی، مشاور و مشتری ارائه میشوند. تفاوت کوچینگ و منتورینگ بهطور مختصر در موارد زیر ذکر شده است:
- در دورههای کوچینگ روابط برای مدت زمان خاصی ادامه مییابد اما در دورههای منتورینگ با توجه به اینکه روابط در حال اجرا هستند بنابراین روابط میتواند برای مدت زمان طولانی ادامه یابند.
- در دوره Coaching جلسات میتواند در طبیعتی ساختاریافتهتر شکل گیرد و بهطور منظم برنامهریزی شود اما جلسات منتورینگ غیررسمیتر بوده و میتواند مکانی برای جلسات در نظر گرفته شود تا فرد برخی از مشاورهها، راهنماییها و پشتیبانیها را از مشاور دریافت کند.
- در کوچینگ تمرکز بر ایجاد نقاط قوت و ایجاد تغییرات پس از موفقیت است که برای توسعه استعدادها، مدیریت تغییر و دنبال کردن راهحلهای خاص برای چالشهای حرفهای بسیار مفید است. درصورتی که منتورینگ بر توسعه شخصی و حرفهای فرد تمرکز دارد. منتورینگ میتواند دید وسیعتری از فرد داشته باشد.
- تجربه و توانایی مربی یکی دیگر از مواردی است که در تفاوت کوچینگ و منتورینگ مورد توجه قرار میگیرد. در دورههای کوچینگ نیازی نیست مربی تجربه مستقیمی از نقش حرفهای و رسمی مشتری خود داشته باشد. اگرچه انتظار میرود که آنها درک کافی از حوزه کاری یا سازمانی که در آن فعالیت میکنند داشته باشند. به این معنا که مربی برای حسابداری، آموزش، مهندسی یا رهبری حداقل از قواعد کلامی اطلاع داشته باشد اما در منتورینگ مربی همیشه فردی باتجربه و واجد شرایط از مشاوره گیرنده است. اغلب منتور یک شخص ارشد در سازمان است که میتواند دانش، تجربیات و روشهای گوناگونی را در اختیار دیگران قرار دهد.
- یکی دیگر از تفاوت کوچینگ و منتورینگ در این است که در کوچینگ دستور کار توسط مربی یا مشتری تنظیم میشود. تمرکز بین مربی و مشتری در سراسر دورههای کوچینگ و در هر جلسه آن بهصورت توافق شده است. اما در دوره منتورینگ برنامه توسط مشاوره گیرنده (Mentee) تنظیم شده و مربی راهنماییها و پشتیبانیهای لازم جهت آمادهسازی وی برای نقشهای آینده را ارائه میدهد.
- دستور کار کوچینگ بروی حرکت به سمت اهداف اعلام شده مشتریان متمرکز است. اما منتورینگ بر توسعه زندگی حرفهای فرد متمرکز میشود.
تفاوت کوچینگ و Training
اصطلاحات ترینینگ و کوچینگ سردرگمیهای زیادی را برای مدیران و کارمندان ایجاد کرده است و ارزیابی نتایج را برای هریک دشوار میسازد. هر دو دورههای کوچینگ و ترینینگ باید در سازمان وجود داشته باشند چرا که درک تفاوتهای اصلی بین آنها به مدیران کمک میکند تا از ابزار مناسب برای انجام وظایف مناسب استفاده کنند. اگر آنها بتوانند این کار را انجام دهند همه چیز به نفع آنها پیش خواهد رفت.
کلاسهای ترینینگ اغلب آموزشی بوده و بسیار رسمی برگزار میشود. در دوره ترینینگ اهداف آموزشی دقیقا تعریف میشود و در مقایسه با دورههای کوچینگ و منتورینگ نسبتا کوتاهتر است. ترینینگ میتواند شامل بسیاری از انواع تعاملات که در یک دوره Coaching یافت میشود باشد اما بروی مربی و کسی که متخصص موضوع است تمرکز دارد. مربی دارای تجربه یا دانش گستردهای در موضوعی است که میخواهد در آموزش ارائه دهد. در ترینینگ انتقال دانش وجود دارد و انتظار میرود که شرکتکنندگان در این دوره آموزشی از آموزشدهنده مطالبی را یاد بگیرند. البته این اتفاق میتواند بسیار انعطافپذیر باشد و در حین آموزش هم مربی و هم آموزش گیرنده با هم تعامل دارند. بحث کردن، شبیهسازی و مطالعات موردی از دیگر اشکال تعامل است که برای یک تجربه موثر در آموزش بسیار مهم خواهد بود.
ترینینگ برای چیزهایی مانند جهتگیریهای جدید استخدامی، تغییر در فرایندها، روشها یا تکنولوژی و مقررات جدید دولتی استفاده میشود. این چیز خاصی را آموزش میدهد و میتواند فقط یکبار رخ دهد. ترینینگ بر یادگیری متمرکز شده و دانش و مهارتهای جدید را فراهم میسازد. اغلب بهصورت گروهی انجام میشود و معمولا ساختاریافته است. ترینینگ برای انجام یک کار خاص مورد استفاده قرار میگیرد. این در حالی است که دورههای کوچینگ بر توسعه تمرکز دارند و روند تفکر انتقادی و تصمیمگیری را تسهیل میبخشند. کوچینگ معمولا بهصورت فردبهفرد انجام میشود یعنی مربی به یک فرد خاص راهنمایی میدهد. دوره Coaching ممکن است غیررسمی و غیر ساختاری باشد و عموما برای بهبود عملکرد و رفتار مورد استفاده قرار میگیرد.
کوچینگ نوعی فرایند است که فرصتهایی را برای بهبود و تغییر در افراد فراهم میسازد. در یک دوره Coaching به افراد کمک میشود تا با بهکارگیری از حداکثر توانایی فردی خود برای ایجاد راهکارهای جدید استفاده کرده و از این طریق بهترین راهحل برای حل مسئله را بیابند. در یک دوره Coaching مربی آغاز کننده رابطه با فرد است و فردی که نیاز به کوچینگ دارد هدف خاصی را دنبال میکند. این رابطه بین مربی و فرد میتواند کوتاه مدت یا بلندمدت باشد و مربی تا زمانی که هدف فرد برآورده شود به وی کمک خواهد کرد. در مورد تفاوت کوچینگ و منتورینگ میتوان گفت که کوچینگ به یک دوره خاص متعهد است که میتواند گسترش یابد اما منتورینگ اغلب یک رابطه طولانی مدت است. کوچینگ شغلی، کوچینگ کسبوکار، کوچینگ فردی، کوچینگ عملکردی و … نمونههایی از انواع کوچینگ سازمانی هستند که میتوانند در زندگی فردی و حرفهای افراد مورد استفاده قرار گیرند.
در این مقاله انواع دوره های کوچینگ را برای شما عزیزان مطرح نمودیم.
دیدگاهتان را بنویسید