امید به آینده، راه رسیدن به اهداف را هموار میکند
زندگی سرشار از اتفاقات تلخ و شیرین مختلفی مانند مرگ، تولد، بیماری موفقیت و… است؛ به همین علت برای بهتر زندگی کردن باید به آینده امید داشته باشیم. در حقیقت کلید موفقیت این است زمانی که پشت سر هم شکست میخوریم، ذرهای از انگیزه ما برای موفق شدن کم نشود؛ بنابراین زمانی که همه جا تاریک است، امید به انسان توانایی دیدن روشنایی را میدهد. در ادامه این مقاله به بررسی نقش امید در زندگی و ارائه راهکارهایی برای حفظ آن میپردازیم.
سرفصلهای عنوانشده در این مقاله عبارتاند از:
- مفهوم امید در روانشناسی
- نقش امید در زندگی
- راهکارهای افزایش امید به آینده
مفهوم امید در روانشناسی
طبق یک نظریه معروف در روانشناسی، امید به معنای اراده برای رسیدن به هدف و تلاش برای موفقیت است. فردی که امید به آینده دارد، ارادهای قوی دارد و برای رسیدن به اهداف خود برنامهریزی میکند. او در این راه نهایت تلاش خود را میکند.
براساس دیدگاه روانشناسی، امید سه عنصر اصلی دارد:
۱- هدف مهمترین عنصر امید است و امید بدون هدف فایدهای ندارد.
۲- مسیرهای رسیدن به اهداف انتخاب میشوند.
۳- فردی که در این مسیرها حرکت میکند به اهداف خود میرسد.
با توجه به مواردی که گفته شد، امید زمانی در فرد ایجاد میشود که او اراده کافی برای حرکت در مسیر رسیدن به هدف را داشته باشد؛ بنابراین یکی از تعاریف امید فکر کردن درباره اهداف است.
نقش امید در زندگی
امید به معنای دیدن فرصتهای زندگی است. امید باعث میشود افراد عادتهای بدی را که در زندگی داشتهاند به عادتهای خوب تغییر دهند و نقش زیادی در زندگی افراد دارد که برخی از آنها عبارتاند از:
۱- رسیدن به اهداف
بسیاری از افراد ممکن است تصور کنند امید مانند خوشبینی است؛ در صورتی که تفاوتهایی با یکدیگر دارند. خوشبینی باعث داشتن حال خوب میشود، اما امید به آینده باعث عملی کردن فعالیتها میشود. امید به آینده باعث میشود افراد انگیزه بیشتری برای انجام کارهای مثبت و رسیدن به اهداف خود در زندگی داشته باشند.
امید باعث میشود افراد برای رسیدن به موفقیت بیشتر تلاش کنند؛ به همین علت کریستوفر ریو میگوید: «زمانی که امید به آینده داشته باشید؛ هر چیزی ممکن میشود.» امید باید به افراد کمک کند تا برای رسیدن به اهداف خود تلاش کنند؛ امید حقیقی همه تهدیدها و اتفاقات بد پیشرو را درنظر میگیرد و تلاش میکند تا راهحلی برای مقابله با آن مشکلات پیدا کند.
به این نکته نیز توجه داشته باشید که امید واهی و پوچ نیز باعث میشود فرد انتخابهای افراطی و تصمیمگیریهای اشتباه داشته باشد و هیچگاه به اهداف خود در زندگی نرسد.
امید به آینده باعث ذهنآگاهی میشود و به شما کمک میکند تا از اتفاقات آینده نترسید و برای آنها آماده باشید.
۲- ذهنآگاهی
بسیاری از افراد نگران آینده خود هستند؛ زیرا نمیدانند در آینده چه اتفاقاتی رخ خواهند داد. گاهیاوقات اتفاقات ناشناخته ممکن است از نظر شما اتفاقات بدی باشند؛ اما به شما در رسیدن به اهدافی که در زندگی دارید کمک کنند. امید به آینده باعث ذهن آگاهی میشود و به شما کمک میکند تا از اتفاقات آینده نترسید و برای آنها آماده باشید.
۳- پیشرفت
امید به آینده باعث میشود تا موانع زندگی را به صورت موقعیتهایی برای پیشرفت ببینیم. همه افراد در زندگی خود با شکستهایی روبهرو میشوند؛ اما اگر به آینده امید داشته باشند میتوانند از هر مانعی برای پیشرفت و رسیدن به موفقیت استفاده کنند. افرادی که امید به آینده دارند از همه چالشهایی که روبهروی آنها قرار میگیرد استفاده میکنند تا به هدف موردنظر خود برسند.
زمانی که کارهای این افراد به درستی پیش نمیرود، آنها به دنبال راهحلهایی میگردند که پیشرفت کنند. افرادی که در زندگی امید به آینده ندارند با هر شکست در زندگی به راحتی دست از تلاش برمیدارند و افسرده میشوند.
امید به آینده به افراد کمک میکند تا برای رسیدن به هدف راهحلهای متفاوت را جستوجو کنند؛ انتقادپذیرتر باشند و زمانی که اشتباه میکنند، از آنها درس بگیرند.
امید به آینده بهترین فرصت برای تغییر عادتهای بد و پیشرفت است. بیشتر افراد زمانی که به چیزی عادت میکنند، از تغییر میترسند؛ زیرا مغز انسان به حفظ حالت موجود تمایل دارد. بنابراین افرادی به پیشرفت و موفقیت در زندگی میرسند که عادتهای بد خود را تغییر دهند. تغییر سخت است؛ اما اگر برای رسیدن به موفقیت امید داشته باشید، غیرممکن نخواهد بود.
۴- خوشبینی
امید باعث ایجاد حس خوب در افراد میشود. افرادی که امید به آینده دارند هیچگاه دچار تنش و نگرانی نمیشوند و انرژی منفی ندارند. امید به افراد کمک میکند تا خوشبین باشند؛ جنبههای مثبت زندگی را ببینند و شادتر زندگی کنند. بیرون رفتن از نقطه امن زندگی دشوار است؛ اما زمانی که به موفقیت میرسید احساس شادی خواهید داشت. امید باعث میشود افراد کارهایی را که از انجام آن میترسند انجام دهند، حتی اگر بدانند که شکست میخورند.
امید به زندگی باعث ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی مثبت میشود.
۵- شفا
طبق تحقیقات امید به زندگی باعث ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی مثبت میشود؛ زیرا ذهن افراد با جسم آنها در ارتباط است و طبق یافتههای محققان تغییر نگرش ذهنی باعث تغییر سطح هورمونهای بدن میشود. امید به آینده میتواند درد را تسکین دهد و اثرات مثبتی بر اعمال فیزیولوژیکی بدن مانند تنفس، گردش خون و ضربان و… داشته باشد. ایمان و انتظار از اجزای اصلی امید هستند و میتوانند با آزاد کردن هورمونهای اندروفین و انکفالین که اثری مانند مورفین دارند باعث کاهش درد شوند.
راهکارهای افزایش امید به آینده
همانطور که گفته شد، اگر افراد امید به آینده داشته باشند، راحتتر به اهداف خود میرسند. برخی از راهکارهای تقویت امید به آینده عبارتاند از:
۱- زندگی خود را مجسم کنید
با خود فکر کنید که دوست دارید زندگی شما در آینده چگونه باشد. قبل از اینکه بخواهید به آینده امیدوار باشید، باید انتظارات خود را از زندگی مشخص کنید؛ بنابراین ابتدا برای این کار کمی زمان بگذارید. برای مثال از خود بپرسید «اگر من اختیار داشته باشم در زندگی همانطور که دوست دارم زندگی کنم، چگونه زندگی خواهم کرد؟» هنگام تصور آینده به همه جزئیات توجه کنید. برای مثال دوست دارید در چه خانهای زندگی کنید؟ با چه افرادی رابطه دوستانه برقرار کنید؟ مشغول انجام چه کارهایی باشید؟ و غیره. برای این کار بهتر است ایدههای خود را یادداشت کنید، تا آنها را فراموش نکنید و با مطالعه آنها اهداف خود را مرور کنید.
سپس تصویر ایدهآل زندگی خود در آینده را با زندگی زمان حال خود مقایسه کنید. زمانی که این کار را انجام میدهید متوجه میشوید چه بخشی از زندگی کنونی شما با چیزی که در آینده تصور کردید مطابقت دارد و آیا در مسیری که شما را به آن اهداف میرساند قرار دارید یا خیر. برای مثال اگر به ارتقا شغلی خود فکر میکنید و در آینده خود را در جایگاه مدیریت میبینید، در حال حاضر برای رسیدن به این هدف چه کارهایی انجام دادهاید؟ آیا مطالعه میکنید و در حال ارتقاء مهارتهای خود هستید؟ شما باید به خوبی شرایط فعلی زندگی خود را درنظر بگیرید تا در مسیر درستی برای رسیدن به اهداف آینده خود قرار بگیرید.
پس از اینکه انتظارات خود را از آینده مشخص کردید، باید مطمئن شوید که این انتظارات واقعبینانه هستند؛ زیرا داشتن رویاها و آرزوهای غیرواقعبینانه که به آنها نمیرسید باعث ایجاد حس ناامیدی در شما میشود. اگر آیندهای که تصور کردید واقعبینانه نبود باید تغییراتی در آن ایجاد کنید که قابل دستیابی باشد.
زمانی که آینده خود را تجسم کردید، برای رسیدن به آن هدفهایی را برای خود مشخص کنید و سخت تلاش کنید. اهداف شما باید ویژگیهایی داشته باشند که احتمال رسیدن به آنها وجود داشته باشد. این ویژگیها عبارتاند از:
۱- مشخص بودن: اهداف باید واضح و شفاف باشند و هیچ ابهامی نداشته باشند.
۲- قابل سنجش: اهداف باید قابل سنجش و اندازهگیری باشد.
۳- قابل کنترل: هدف باید طوری باشد که بتوان پیشرفت را مرحله به مرحله کنترل کرد.
۴- واقعبینانه: هدف باید به صورتی باشد که با استفاده از امکانات در دسترس، بتوان به آن دست یافت.
۵- مقید به زمان: هدف باید آغاز و پایان داشته باشد تا رسیدن به آن راحتتر باشد.
۲- امید به آینده را در خود ایجاد کنید
برای ایجاد امید به آینده در خود میتوانید برخی کارها را انجام دهید که عبارتاند از:
۱- تواناییهای خود را باور داشته باشید: برخی افراد امید به آینده ندارند؛ زیرا تصور میکنند توانایی رسیدن به اهداف خود را ندارند. اگر شما نیز این احساس را دارید، بهتر است تواناییهای خود را روی کاغذ یادداشت کنید و برای داشتن آن ویژگیها خود را تحسین کنید.
۲- روابط حمایتی با افراد برقرار کنید: سعی کنید با کسانی ارتباط برقرار کنید که از شما برای رسیدن به اهدافتان حمایت کنند و شما را تشویق کنند تا از تواناییهای خود استفاده کنید. برای این کار بهتر است به کارها و رفتارهای اطرافیان خود دقت کنید و بفهمید کدام فرد میتواند برای شما الگوی مناسبی باشد.
۳- در فعالیتهای لذتبخش مشارکت کنید: انجام کارهای مورد علاقه، باعث ایجاد امید به آینده میشود؛ زیرا فرد میخواهد در آن کارها موفق شود. اگر فعالیتهایی مورد علاقه خود را نمیدانید بهتر است فعالیتهای جدید را امتحان کنید.
۴– خود را در موقعیتهای مختلف قرار دهید: قرار گرفتن در موقعیتهای ثابت و یکنواخت باعث ایجاد حس ناراحتی و افسردگی میشود؛ اما قرار گرفتن در موقعیتهایی که سخت و دشوار است به شما کمک میکند تا ناامید نباشید. شرکت در فعالیتهای هیجانانگیز باعث ایجاد امید برای رسیدن موفقیت میشود.
۵- افکار و احساسات خود را یادداشت کنید: یادداشت کردن افکار و احساساتی که دارید باعث میشود دلیل ناامیدی خود را کشف کنید و برای جلوگیری از آن تلاش کنید. اگر این کار را روزانه و قبل از خواب انجام دهید، امید بیشتری برای رسیدن به اهداف خود دارید و بهتر میخوابید.
اگر در انجام کارها استرس داشته باشید، احساس ناامیدی میکنید و نمیتوانید پیشرفت کنید.
۳- با استرس مقابله کنید
طبق تحقیقات انتظارات غیرواقعی باعث ایجاد استرس میشود. زمانی که استرس شما برای انجام کارها بیشتر شود نمیتوانید موقعیتهای مناسب پیشروی خود را تشخیص دهید؛ احساس ناامیدی میکنید و نمیتوانید پیشرفت کنید. برای جلوگیری از ایجاد استرس میتوانید از تکنیکهای مقابله با استرس یا مدیتیشن استفاده کنید. اگر استرس زیادی داشتید و نتوانستید آن را کنترل کنید بهتر است به روانشناس مراجعه کنید تا در مسیر درست گام بردارید.
۴- با افکار منفی مقابله کنید
برای داشتن امید به آینده باید هر روز روی نگرش خود کار کنید و افکار منفی را از خود دور کنید؛ زیرا اگر احساسات خود را به خوبی درک کنید میتوانید با آنها به طور سازنده ارتباط برقرار کنید.
نتیجهگیری
در این مقاله نقش امید به آینده در زندگی و چگونگی افزایش آن را بررسی کردیم. امید به معنای اراده برای رسیدن به هدف و تلاش برای موفقیت است. فردی که امید به آینده دارد، ارادهای قوی دارد و برای رسیدن به اهداف خود برنامهریزی میکند. او برای رسیدن به این اهداف نهایت تلاش خود را میکند. امید باعث ایجاد انگیزه در افراد میشود تا برای رسیدن به اهداف خود تلاش کنند. آنها میتوانند به مرور زمان و با چند راهکار ساده که گفته شد، امید به زندگی را در خود تقویت کنند.
دیدگاهتان را بنویسید