ایجاد انگیزه در کارمندان، باعث پیشرفت و سودآوری سازمان میشود
یکی از مهمترین مشکلاتی که سازمانها دارند این است که نمیتوانند نیازها و خواستههای کارکنان خود را درک کنند و نمیدانند چه چیزی به آنها برای کار کردن انگیزه میدهد. طبق آماری که از موسسه گالوپ در زمینه مشارکت واقعی کارمندان در سازمان به دست آمده است، حدود نیمی از کارمندان، خود را به کار متعهد نمیدانند و حدود ۱۷ درصد آنها هر روز از کار خود فاصله میگیرند. با صرف نظر از این آمار و ارقام، اگر شما نیز در یک سازمان کار میکنید، ممکن است بیانگیزگی و عدم مشارکت کارمندان در محیط کار را مشاهده کرده باشید.
کارمندان به دلایل مختلفی شغل خود را ترک میکنند؛ برای این کار نیز دلایل زیادی دارند. یکی از این دلایل بیانگیزگی است؛ بنابراین مدیران شرکتها باید به فاکتورهایی که باعث افزایش انگیزه کارمندان میشود توجه داشته باشند. در ادامه مقاله به معرفی چند روش ایجاد انگیزه در کارکنان و بررسی عوامل بیانگیزگی آنها در محل کار میپردازیم.
سرفصلهای عنوانشده در مقاله عبارتاند از:
- مفهوم انگیزه در سازمان
- اهمیت ایجاد انگیزه در کارمندان
- روش ایجاد انگیزه در کارمندان
- عوامل بیانگیزه بودن کارمندان
مفهوم انگیزه در سازمان
انگیزه چیزی است که به رفتار کارمندان نیرو میدهد و آنها را در راستای رسیدن به اهداف سازمان هدایت میکند؛ بنابراین ایجاد انگیزه در آنها اهمیت زیادی دارد. با توجه به مفهوم انگیزه سه عامل در ایجاد آن نقش دارند که عبارتاند از:
۱- نیازها
نیاز کمبودی است که هنگام عدم تعادل فیزیولوژیکی ایجاد میشود و باعث میشود فرد مجبور به انجام کار شود.
نیازهای ارضانشده، تنشهایی را در افراد ایجاد میکند و این تنشها باعث ایجاد انگیزههای ناگهانی در آنها میشود.
۲- برانگیزانندهها
نیازهای ارضانشده، تنشهایی را در افراد ایجاد میکند و این تنشها باعث ایجاد انگیزههای ناگهانی در آنها میشود. انگیزههای ناگهانی باعث میشوند فرد برای رسیدن به اهداف خود راه و روشهای مختلف را جستوجو و کارهای مختلفی انجام دهد.
۳- مشوقها
مشوقها پاداشهایی هستند که فرد برای رسیدن به آنها امیدوار است و انگیزههای خود را به سوی آنها هدایت میکند.
اهمیت ایجاد انگیزه در کارکنان
اهمیت ایجاد انگیزه در کارکنان به ۴ دسته تقسیم میشوند که عبارتاند از:
۱- توانمندسازی سازمانها
توانمندسازی به معنای آزاد کردن انرژی درونی افراد برای رسیدن به اهداف سازمان و کسب دستاوردهای سودآور است. تحقیقات نشان میدهد اگر سازمانی بخواهد در امور اقتصادی خود پیشرفت داشته باشد و از رقیبان خود عقب نماند، باید از نیروی انسانی متخصص، خلاق و با انگیزه استفاده کند؛ بنابراین انگیزه بالا در کارمندان نقش زیادی در توانمند کردن آنها دارد.
۲- رضایتمندی کارکنان
برای افزایش رضایت کارمندان و ماندگاری آنها در سازمان، انگیزه کارکنان از هر عامل دیگری مهمتر است. نگهداری نیروی انسانی باعث ماندگاری سازمان میشود؛ ایجاد انگیزه و توانمندسازی کارکنان نیز باعث ماندگاری نیروی انسانی میشود.
۳- خلاقیت
خلاقیت شامل سه مولفه اصلی تخصص، مهارتهای تفکر خلاق و انگیزه است. تاثیرگذاری بر سه مولفه اول دشوار است، اما یک مدیر برای افزایش خلاقیت در کارکنان خود میتواند انگیزه کارکنان را با برخی تغییرات جزئی در سازمان افزایش دهد. زمانی که کارکنان بر فعالیتهای خود کنترل داشته باشند میتوانند از طریق تواناییها، مهارتها و تلاش زیاد خود بر نتیجه کارها تاثیرگذار باشند و خلاقانهتر عمل کنند. برعکس این موضوع نیز صادق است؛ زمانی که کارکنان حس کنند یک عامل بیرونی مدام در حال کنترل کردن آنها است، حس عدم نفوذ بر کار را دارند و انگیزه خود را از دست میدهند.
روش ایجاد انگیزه در کارمندان
کارمندان فعال و با انگیزه نقش زیادی در موفقیت و رشد یک شرکت دارند، اما گاهیاوقات ممکن است بهترین کارمندان نیز انگیزه خود را برای انجام کار از دست بدهند. در این زمان مدیران به جای اینکه برای برگشت انگیزه کارمندان امیدوار باشند، بهتر است با انجام برخی کارها انگیزه را در آنها ایجاد کنند.
چارلز گارسیا نویسنده کتاب «درسهای مدیریتی از ساکنان کاخ سفید» معتقد است انگیزه ارتباط زیادی با رهبری دارد. این کتاب بر پایه باورهای گروهی حدود ۶۰۰ مدیر پیشرو از بخشها و گروههای مختلف جامعه آمریکا شکل گرفته است. چارلز گارسیا معتقد است کارمندان برای کارفرمایانی که به آنها انگیزه برای پیشرفت میدهند به اندازه پولی که به دست میآورند ارزش قائل هستند. او فهرستی از اصول مشترک مدیران و کار آفرینان که از گفتوگوهای خود با آنها به دست آورده ارائه کرده است. این اصول به کارفرمایان میآموزد تا در شرایط سخت اقتصادی روحیه کارمندان خود را حفظ کنند. طبق این اصول چند روش ایجاد انگیزه در کارکنان عبارتاند از:
1- انرژی دادن به کارمندان
تلاش کنید مدیری باشید که هر روز با عشق و انرژی مثبت باعث افزایش روحیه کارمندان میشود. مدیری که با چهره عبوس و انرژی منفی روز خود را شروع میکند، انرژی کارمندان را برای کار تخلیه میکند. اگر کارمندان انرژی و انگیزه کافی برای کار داشته باشند، به شما کمک میکنند تا در سختترین شرایط اقتصادی، شرکت را به خوبی اداره کنید.
به کارمندان خود بگویید زندگی صرفا کار نیست؛ آنها را تشویق کنید تا برای تقویت انگیزه خود انرژی جسمی و روحی خود را افزایش دهند. این کار با ورزش مستمر، استراحت کافی، آرامش و اختصاص زمانی به تفکر به دست میآید.
2- اولویت قرار دادن کارمندان
سازمانهای موفق و سودآور افراد با انگیزهای دارند که آن را به خوبی اداره میکنند. در حقیقت عامل موفقیت کسب و کار شما کارکنان هستند؛ بنابراین اگر میخواهید مدیر موفقی باشید باید با دقت به نیازهای کارمندان خود توجه کنید و سعی کنید آنها را برطرف کنید.
ایجاد ارتباط مثبت در محیط کار، یعنی ارتباط مثبت کارمند با کارفرما و کارمندان با یکدیگر، نقش زیادی در افزایش انگیزه آنها در محیط کار دارد.
3- برقراری ارتباط مستقیم با کارمندان
ایجاد ارتباط مثبت در محیط کار، یعنی ارتباط مثبت کارمند با کارفرما و کارمندان با یکدیگر، نقش زیادی در افزایش انگیزه آنها در محیط کار دارد. اگر احساس میکنید کارمندان در شرکت با یکدیگر رابطه خوبی ندارند باید انتظار بیانگیزگی و کمکاری آنها را داشته باشید. برای مقابله با این مشکل باید به درون ساختارهای روابط داخلی شرکت نفوذ کرده و با ریشهیابی صحیح این مشکلات را رفع کنید. گاهی اوقات برخی از کارمندان به همراهی و تشویق نیاز دارند، برخی نیز به گفتوگو و ارزشگذاری. برای این کار جلسات و گردهماییهایی را برگزار کنید که کارمندان و مدیران بدون فاصله طبقاتی در کنار یکدیگر قرار گیرند. این کار فاصلههای طبقاتی میان کارمندان را کمرنگتر کرده و همدلی و یکپارچگی بیشتری میان آنها به وجود میآورد.
5- ایجاد رقابت سازنده
ایجاد رقابت باعث بالا بردن سرعت و کیفیت کار کارمندانی میشود که به طور موازی مسئولیتی را برعهده دارند. این رقابت در صورتی که سازنده باشد، در بلندمدت باعث افزایش انگیزه کارمندان میشود. سعی کنید زمانی که بین کارمندان رقابت ایجاد میکنید، کاری نکنید که آنها به حذف کردن یکدیگر فکر کنند. سنجش راهحلهای گروهی و انتخاب بهترین آنها باعث میشود افراد تلاش بیشتری برای درخشش خود داشته باشند.
6- فراهم کردن امکان ارتقاء جایگاه شغلی و دستمزد
با ایجاد رقابت سازنده میان کارمندان که گفته شد میتوانید موقعیت و الگویی فراهم کنید که کارمندان با پیشرفت خود امکان ارتقاء شغلی یا افزایش دستمزد را داشته باشند. این کار باعث میشود آنها انگیزه بیشتری برای کار کردن داشته باشند. اگر کارمندان نسبت به اهداف سازمان بیاعتنا هستند، برای آنها اهداف مشخصی را تعریف کنید. اگر نسبت به سودآوری شرکت بیتفاوت هستند، سودآوری شرکت را به سود آنها ارتباط دهید. اگر به مرور زمان و با افزایش سودآوری شرکت پاداش کارمندان را نیز بیشتر کنید، علاوه بر اینکه به آنها برای کار کردن انگیزه میدهید، اهداف آنها را با اهداف شرکت هماهنگ میکنید.
7- ایجاد امنیت شغلی
کارمندانی که امنیت شغلی ندارند و مدام تصور میکنند که بیکار میشوند، به مرور زمان از کار خود دلسرد میشوند و انگیزه خود را از دست میدهند. اگر میخواهید کارمندان شما انگیزه کافی برای کار کردن داشته باشند باید بابت آینده شغلی به آنها اطمینان دهید. نمیتوان گفت که هرگز به اخراج کردن فکر نکنید؛ اما این باید آخرین تصمیم یک مدیر باشد. تنها زمانی میتوان کارمندی را اخراج کرد که استخدام او بیمنطق باشد. در سازمانها و کسبوکارهایی که برای استخدام سلسله مراتب طی میشود، مطالعه و بررسی زیادی روی افراد متقاضی انجام میشود؛ به همین علت اخراج سریع، معنایی ندارد.
8- درنظر گرفتن مزایای انعطافپذیر
برنامه ریزی برای ایجاد مزایای انعطافپذیر به این صورت است که کارگر یا کارمند از میان مزایایی که وجود دارد، مواردی را به اختیار خود انتخاب کند. هدف از این کار این است که فرد به دلخواه و با توجه نیاز و وضعیتی که در آن قرار دارد مزایای موردنیاز خود را انتخاب کند.
اگر برای کارکنان مزایای مشابه درنظر گرفته شود، این حالت فرض میشود که همه کارمندان نیازهای مشابهی دارند و انگیزه خود را از دست میدهند؛ اما اگر بدانند که در صورت کار کردن بیشتر به هدف دلخواه خود میرسند و از مزایایی متناسب با نیازهای خود بهرهمند میشوند، انگیزه بیشتری برای کار کردن خواهند داشت.
عوامل بیانگیزه بودن کارمندان
کارفرمایان برای مقابله با بیانگیزگی کارمندان باید عواملی را که باعث بیانگیزگی آنها میشود شناسایی کنند. برخی از این عوامل عبارتاند از:
۱- حقوق و مزایای پایین
یکی از مهمترین عوامل کاهش انگیزه در کارکنان، حقوق و مزایای پایین آنها است. زمانی فرد برای کار بیشتر انگیزه میگیرد که بتواند به راحتی و در رفاه نسبی زندگی کند. اگر کارمندان احساس کنند در مقابل کاری که انجام میدهند یا نسبت به افرادی که در سازمان وظایفی مشابه آنها دارند، حقوق کمتری دارند؛ انگیزه خود را برای کار کردن از دست میدهند و بازدهی آنها کاهش مییابد.
۲- عدم علاقه به شغل
مشکلات زیاد اقتصادی و مالی باعث شده است تا افراد زیادی در شغلهایی که به آن علاقه ندارند فعالیت کنند. افرادی که به شغل خود علاقه ندارند و به دلیل مشکلات معیشتی یا هر دلیلی از روی اجبار کار میکنند، انگیزهای برای پیشرفت و زیاد کار کردن نخواهند داشت.
۳- تحصیل بیش از میزان لازم یا Overqualification
زمانی که کارمند شما کارهایی را انجام دهد که از توانایی او کمتر باشد و احساس کند فرد دیگری این کار را با تحصیلات، تجربه، هوش و استعداد کمتر میتواند انجام دهد، بیانگیزه میشود و بازدهی او برای کار کاهش مییابد.
زمانی که کارمندان کارهای مثبتی انجام میدهند اما کارفرما آنها را نمیبیند، انگیزه کافی برای انجام کار ندارند.
۴- دیده نشدن
زمانی که کارمندان کارهای مثبتی انجام میدهند اما کارفرما آنها را نمیبیند، انگیزه کافی برای انجام کار ندارند. برای مثال زمانی که کارفرما، کارهای مثبت کارمندان را نمیبیند و فقط از اشکالات کار آنها انتقاد میکند؛ گزارش کار آنها را سرسری میخواند یا اصلا نمیخواند؛ زمانی که کارمندی ۱۰ دقیقه دیرتر میآید پرخاش میکند اما زمانی که ۲ ساعت دیرتر میرود او را نمیبیند؛ زمانی که ایدههای کارمند را به جلسات خود میبرد اما اسم او را نمیگوید و غیره.
۵- حضور مافوق با سطح پایینتر
همیشه کارمندانی وجود دارند که از لحاظ تحصیلات، تجربه و سابقه کار از مافوق خود بالاتر هستند. این افراد علاوه بر مشکلاتی که برای سازمان ایجاد میکنند، به مرور زمان انگیزه خود را برای کار کردن از دست میدهند؛ زیرا آنها فکر میکنند که مافوق توانایی درک آنها را ندارد و باعث عدم پیشرفت آنها میشود.
نتیجهگیری
در این مقاله به مفهوم انگیزه، چند روش ایجاد انگیزه و عوامل بیانگیزگی در کارمندان پرداختیم. انگیزه چیزی است که به رفتار کارمندان نیرو میدهد و آنها را در راستای رسیدن به اهداف سازمان هدایت میکند. بنابراین ایجاد انگیزه در آنها اهمیت زیادی دارد. کارفرمایان برای مقابله با بیانگیزگی کارمندان باید عواملی که باعث بیانگیزگی آنها میشود را شناسایی کنند. کارمندان فعال و با انگیزه نقش زیادی در موفقیت و رشد یک شرکت دارند، اما گاهیاوقات ممکن است بهترین کارمندان نیز انگیزه خود را برای انجام کار از دست بدهند. در این زمان مدیران به جای اینکه برای برگشت انگیزه کارمندان امیدوار باشند، بهتر است با انجام برخی کارها انگیزه را در آنها ایجاد کنند.
دیدگاهتان را بنویسید